„Jej wyabstrahowany świat kształtów plastycznych zawiera dostateczną sumę elementów znaczeniowych, które, niczym narkotyk, pobudzają wyobraźnię widza, angażując go we współuczestnictwo aktu twórczego. Zatem jej malarstwo nie tylko „gładzi wzrok”, nie tylko bawi samoistną grą plastyczną, lecz wciąga nas również w kredowe koło dramatów współczesnego człowieka”. Tadeusz Konwicki CIAŁO W OBRAZIE Teresa Pągowska zajmuje w polskiej sztuce XX wieku wyjątkową pozycję. Jej malarstwo, zrodzone z tradycji koloryzmu, szybko przekroczyło jego granice. Artystka wypracowała indywidualny język malarski, w którym motyw ludzkiego ciała – głównie kobiecego – stał się nośnikiem refleksji na temat kondycji istnienia. Cielesność stanowi dla Pągowskiej punkt wyjścia do rozważań nad istotą doświadczenia. W jej obrazach ciało ulega deformacji, fragmentaryzacji i syntetyzacji. Uproszczone do płaskiej plamy barwnej i pozbawione indywidualnych rysów jawi się raczej jako znak – idea lub ślad – niż konkretny wizerunek. Tym samym zatracając status przedstawienia, ciało staje się medium poznania i ekspresji. Ta deantropomorfizacja nie oznacza jednak formalnej ascezy – przeciwnie, ostre kontrasty, zdecydowany malarski gest i dynamiczne kompozycje, w które wpisane są sylwetki, niosą ze sobą intensywny ładunek emocjonalny. Obraz „Wyzwanie” stanowi emblematyczny przykład zarysowanej powyżej artystycznej strategii. Przedstawia zredukowane do podstawowych form leżące ciało kobiety. Figura, mimo swej rozpoznawalności, stanowi znak i zapis egzystencji, jednocześnie pozostając świadectwem jej zaniku – śladem utrwalonym w materii obrazu. Właśnie w tej ambiwalencji – między obecnością a brakiem, figurą a jej dekonstrukcją – kryje się istota malarstwa Pągowskiej. Z formalnego punktu widzenia „Wyzwanie” ujawnia charakterystyczną dla artystki dialektykę między spontanicznym gestem a rygorem konstrukcji. Ciało kobiety, rozpisane w syntetycznym układzie plam, zdaje się „wydobyte” z powierzchni płótna. Artystka wykorzystuje przy tym naturalną strukturę niezagruntowanego płótna, które staje się równorzędnym elementem kompozycji. Biel – często przywoływana przez nią jako ostatni element obrazu – działa tu niczym światło wypełniające sylwetkę wewnętrzną energią. Pągowska konsekwentnie posługuje się także zasadą eliminacji. Redukcja formy służy jej nie tyle w dążeniu do abstrakcji, co przede wszystkim w poszukiwaniu esencji. W ten sposób malarka syntetyzuje ciało do jego czystej postaci – do znaku egzystencji. W jej obrazach ciało jest równocześnie ciężkie i ulotne, konkretne i symboliczne – jakby zatrzymane i utrwalone w momencie przejścia. W tym ujęciu fragment ciała zyskuje rangę całości, a skrót malarski staje się formą afirmacji życia – jego nieuchwytnej dynamiki. Kobiece ciało w twórczości Pągowskiej, wbrew utrwalonej tradycji ikonograficznej, nie jest obiektem spojrzenia, lecz przestrzenią podmiotowej obecności. Artystka odwraca klasyczny, patriarchalny model przedstawiania kobiety w sztuce. W jej pracach ciało jest „miejscem znaczeń”: przestrzenią napięć między tym, co widzialne, a tym, co ukryte. W tym sensie Pągowska antycypuje feministyczne wątki lat 70., redefiniując kobiecy akt nie jako przedmiot pożądania, lecz obraz doświadczenia. Przez jego fragmenty, gesty i skróty artystka opowiada o relacji człowieka z naturą, zmysłowością, duchowością. Brak tu ornamentu czy anegdoty – jest natomiast siła gestu i napięcie formy, z których wyłania się wyjątkowa intensywność malarskiego języka polskiej twórczyni. Działalność artystyczna Teresy Pągowskiej wymyka się jednoznacznym klasyfikacjom – jest jednocześnie zmysłowa i intelektualna, introspektywna, a zarazem uniwersalna. „Wyzwanie” to nie tylko wieloaspektowe ukazanie kobiecego ciała i ukrytego w nim doświadczenia; można je również odczytać jako metaforę samego aktu tworzenia – cielesnych zmagań artystki z płótnem, które, jak sama pisała, bywało jej „przyjacielem i wrogiem zarazem”.