Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Tadeusz Makowski
"Landscape with castle and cart on the road", "Landscape with dray" (Landscape from Le Puy area)
oil/panel, 20,50 x 26 cm
Z Bretanii do Owernii Urszula Makowska napisała w haśle „Słownika artystów polskich” w kontekście wczesnych obrazów Makowskiego sprzed 1910 roku, że „Emocjonalny stosunek do przyrody i wrażliwość kolorystyczną zawdzięczał młody artysta Stanisławskiemu (…)” (Urszula Makowska, Makowski Tadeusz [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, Warszawa 1993, t. V, s. 257). W tym o wiele późniejszym, prezentowanym w katalogu aukcyjnym pejzażu z około 1920 roku nadal jednak można dostrzec wpływ jego dawnego mistrza. Widok stworzony za pomocą dynamicznych, zamaszystych pociągnięć pędzla na powierzchni niewielkiej deseczki to jawne reminiscencje szkoły Stanisławskiego. Oczywiście nie mamy tu do czynienia z tak bezpośrednią korespondencją, jak miało to miejsce we wczesnych, studenckich pracach Makowskiego. Idzie jednak o ogólne pojmowanie formy i sztuki. Zaraz obok tych walorów stricte plastycznych nie bez znaczenia pozostaje kontekst miejsca i czasu powstania omawianego pejzażu, a który – jak się wydaje – jest o wiele ciekawszy. Już 27 kwietnia 1918 roku Makowski notuje w swoim Pamiętniku, nie bez rozgoryczenia, jak można zresztą przypuszczać, ale też z pewną dozą nadziei: „Poczyniłem starania o wyjazd do Bretanii nad morze. Na prośbę moją władze wojskowe odpowiedziały odmownie. (…) Wyjechałbym w takim razie do Le Puy (…).” (Tadeusz Makowski, Pamiętnik, oprac. Władysława Jaworska, Warszawa 1961, s. 228). Owa niepewność co do nowego kierunku podróży prędko zmieni się w prawdziwą fascynację. Makowski nie wiedział jeszcze wówczas, że destynacja, która miała być tylko zastępczą, stanie się miejscem znakomitym dla pogłębienia jego artystycznych rozważań. Lato 1918 roku malarz spędzi już w Espaly, nieopodal Le Puy. Pojedzie tam za namową Marii Mickiewiczówny i będzie powracać przez cztery kolejne lata. W tym czasie, kiedy tylko przebywa w Paryżu, jest częstym gościem w domu syna Adama Mickiewicza, Władysława. Nawiązuje bliskie relacje z całą rodziną Mickiewiczów, czego wyrazem stają się wysyłane wówczas często listy i kartki pocztowe. To do Marii Mickiewiczówny będzie zaadresowana karta pocztowa z panoramicznym widokiem na Le Puy, wysłana co prawda dopiero w 1922, ale odpowiadająca pod względem topograficznym układowi na pejzażu prezentowanym w katalogu. Maria stała się także adresatką jakże charakterystycznych dla Makowskiego rysunkowych listów, jak ten wysłany we wrześniu 1919 z widokiem na piętrzące się wzgórza, most kolejowy w Espaly i sylwetkę wędrowca, będącego autoportretem artysty (Muzeum Narodowe w Warszawie). Opis odbywanych wówczas wypraw i okolicy najlepiej jednak oddają słowa samego Makowskiego, który w Pamiętniku notował na gorąco: „Już od dwóch dni jestem na wsi. Zmęczenie nie pozwala mi jeszcze nacieszyć się wrażeniami i przyrodą. Kraj śliczny – miasto Puy otoczone górami, w jednej stronie pasma ich się przeplatają na horyzoncie. W dolinie skały, podobno pozostałość po dawno wygasłych i już zaginionych wulkanach. Na nich kościółki i stare ruiny zamków, wiele starych domów, a na wzgórzach pole, zboża, łąki, ogródki i wille – a raczej małe domki – porosłe winogradem. W dolinie rzeczka, na niej kamienne mosty. Urocze zakątki nad strumykiem umajonym srebrnymi wierzbami” (Tadeusz Makowski, dz. cyt., s. 228). Podobny opis przesyłał Makowski w liście do Henriette Bauguion, choć ten nie był już pozbawiony pewnych egzystencjalnych rozterek: „Mając trudności z wyjazdem do Bretanii, z wielkim żalem zdecydowałem się na wybór tej górzystej okolicy, która nie jest pozbawiona wdzięku, ale w żadnym wypadku nie zastępuje plaży morskiej. (…) Ta nieoczekiwana zmiana nastręczyła mi pewnych trudności w mej sztuce (…)” (Władysława Jaworska, Tadeusz Makowski. Polski malarz w Paryżu, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1976, s. 95). Pochodzący ze spuścizny po artyście pejzaż prezentowany w katalogu aukcyjnym jest jednym z krajobrazów z obszernej grupy prac powstałych w okolicach Le Puy i Espaly na przestrzeni czterech kolejnych lat. Patrząc na inne kompozycje z tego okresu takie jak „Miasteczko na wzgórzu (Okolice Le Puy z Chateau de Polignac)” czy „Widok miasteczka w górach (Le Puy)” (oba w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie) można śmiało stwierdzić, że ów pejzaż jest wycinkowym kadrem tej samej przestrzeni. Niezwykle malownicza okolica dostarczyła artyście w ostateczności wielu pozytywnych wrażeń. Górująca nad całością monumentalna figura Madonny Bourdelle’a, podobnie jak interesujące dla Makowskiego zbiory miejskiego muzeum w Le Puy dopełniły wrażeń artysty także na polu sztuk plastycznych.
Artist | Tadeusz Makowski |
---|---|
Artist's Life | (1882 - 1932) |
Title | "Landscape with castle and cart on the road", "Landscape with dray" (Landscape from Le Puy area) |
Date | circa 1920 |
Medium | oil |
Material, base | panel |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 20.5 x 26 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | Ecole de Paris |
Signature | signed lower left: 'Makowski' |
Other Notes | described on the reverse by numbers: '327 ', '222' and '218' ?, a paper, deposit label of National Museum in Warsaw with numbers of artist's legacy: '62 mak' and '8120', a paper label with bibliographical description |
Literature | Władysława Jaworska, Tadeusz Makowski. Życie i twórczość, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964, p. 335, cat. no. 265 (as "Pejzaż z zamkiem i wozem na drodze") |
Requires a permit to export outside of Poland | Yes |
Tadeusz Makowski
oil/panel, 20,50 x 26 cm
"Landscape with castle and cart on the road", "Landscape with dray" (Landscape from Le Puy area)
Artist | Tadeusz Makowski |
---|---|
Artist's Life | (1882 - 1932) |
Title | "Landscape with castle and cart on the road", "Landscape with dray" (Landscape from Le Puy area) |
Date | circa 1920 |
Medium | oil |
Material, base | panel |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 20.5 x 26 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | Ecole de Paris |
Signature | signed lower left: 'Makowski' |
Other Notes | described on the reverse by numbers: '327 ', '222' and '218' ?, a paper, deposit label of National Museum in Warsaw with numbers of artist's legacy: '62 mak' and '8120', a paper label with bibliographical description |
Literature | Władysława Jaworska, Tadeusz Makowski. Życie i twórczość, Wrocław-Warszawa-Kraków 1964, p. 335, cat. no. 265 (as "Pejzaż z zamkiem i wozem na drodze") |
Requires a permit to export outside of Poland | Yes |