Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Stanisław Fijałkowski
"Heaven 10 VIII 1993"
oil/canvas, 72,70 x 60 cm
„Konfiguracje prostych znaków, kręgów, kół, kwadratów i sześcianów, linii o różnym wzajemnym nachyleniu, rombów i elips, a także kropel, skrzydeł, schematycznych profilów ludzkich, traw – rozdysponowane przemyślnie na płaszczyźnie – odwołują się do wspólnej własności ludzi, do ludzkiej wyobraźni niejako w stanie surowym. Jeśli mówiono, że jest to stan dzieciństwa, to trzeba sprostować, że chodzi tu o dzieciństwo ‘zbiorowe’, w którym wymienione znaki nie były jeszcze symbolami np. dla różnych religii i umownych systemów porozumienia, kiedy mówiły tylko o pewnej wzajemnej agresywności czy ustępliwości sił, o ciążeniu form zgodnie z prawem grawitacji, o dynamice skupisk, o różnym nastroju związanym z odmiennymi kierunkami położenia linii. Mówiły o tym właśnie, co Kandinsky chciał usystematyzować w traktacie o punkcie i linii na płaszczyźnie, lecz co zapewne nieuchronnie wymyka się systematyzacji i kodyfikacji”. Urszula Czartoryska, Stanisław Fijałkowski, [w:] Włodzimierz Nowaczyk red., Stanisław Fijałkowski, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 2003, s. 60-61 Prezentowana praca Stanisława Fijałkowskiego jest jednym z bardziej intrygujących obrazów tego autora. Powstała w późniejszym okresie twórczości Fijałkowskiego, w momencie, kiedy artysta nie miał już niczego do udowodnienia ani sobie, ani też artystycznemu światu. Obraz zatytułowany „Niebo” poniekąd może szokować pustką i brakiem elementów figuratywnych. Niebieska płaszczyzna lica obrazu, którą artysta rozgranicza charakterystyczną obwódką, zostaje naruszona jedynie przez dwie obłe formy wkradające się jakoby spoza granic obrazu. Brakiem jakiegokolwiek przedstawienia mogą być zaskoczeni jedynie widzowie, którzy po raz pierwszy konfrontują się z twórczością Stanisława Fijałkowskiego. Dla bardziej doświadczonego widza obraz zatytułowany „Niebo” to esencja transcendentalnej nieoznaczoności obrazów artysty. W tym przypadku nieoznaczoność została potraktowana przez autora wyjątkowo radykalnie. Sztuka Fijałkowskiego, nawet gdy przedstawia pozornie prozaiczny temat, ma bogatą symbolikę, ponieważ „symbole są sposobem uruchamiania w naszej nieświadomości archetypów, czyli treści stanowiących strukturalną tkankę naszego życia duchowego. Symbol to uświadomiony archetyp. Ale nie jest on jednowarstwowy, posiada także treści nieuświadomione. Pewne archetypy stanowią tkankę nieświadomości indywidualnej, inne są częścią nieświadomości kolektywnej. Wydaje się, że większość form w malarstwie ma naturę symboliczną – samo malowanie jest czynnością symboliczną”. (Stanisław Fijałkowski w wywiadzie z Elżbietą Dzikowską, [w:] Artyści mówią, Warszawa 2011, s. 98). Krytyk Alberto Zanchetta przy okazji monograficznej wystawy Fijałkowskiego w mediolańskiej Dep Art Gallery określił tę sztukę jako minimalistyczną, ale daleką od form minimalizmu. W tych pracach wydobywana jest esencja malarstwa. Jego dzieła jako „opere aperte” (wł. dzieło otwarte), pulsują znaczeniem, a współtworząc symbolikę współczesności, pozostawiają kreacyjną przestrzeń na zagłębienie się w świecie tych pozornie prostych form abstrakcji. Prowokują zbliżenie obserwatora do płaszczyzny obrazu, by zgłębić detal, drgnienia, migotanie i napięcia. Jak pisze Andrzej Turowski w tekście „Magiczny kwadrat Stanisława Fijałkowskiego”: uważał, że istotą twórczości artystycznej jest poszukiwanie ‘obrazu sugestywnego’, to jest takiego, który nie tyle skonkretyzuje się w dobrze znanym przedstawieniu, co wzbudzi w widzu nowe i nieoczekiwane skojarzenia. Otworzy się na pole wrażeń i uczuć, wśród których niesprecyzowane idee mieszają się z doznaniami zjawiskowości, tajemniczości, magii i egzotyzmu”. Aparat sugestii u Fijałkowskiego oddziałuje na widza wyjątkowo mocno, co czyni z jego malarstwa niezwykle pociągający rebus. „Pusty” niebieski obraz łączy pozorną nieporadność formalną z najwyższym wyrafinowaniem treściowym, a zewnętrzne, tylko pozorne ubóstwo ściera się tutaj z wewnętrznym bogactwem.
Artist | Stanisław Fijałkowski |
---|---|
Artist's Life | (1922 - 2020) |
Title | "Heaven 10 VIII 1993" |
Date | 1993 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 72.7 x 60 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | abstrakcja |
Signature | signed, dated and described on the stretcher: '300 Niebo 10 VIII 93 S. FIJAŁKOWSKI' |
Literature | Stanisław Fijałkowski. Droga, exhibition catalogue, ed. Stanisław Fijałkowski, Janina Ładnowska, Museum of Art, Łódź 1996, cat. no.. 11, p. 31 (list of works), plate 17 (ill.) Stanisław Fijałkowski, National Museum in Poznań, ed. Małgorzata Waller, Poznań 2003, cat. no. 226, pp. 211 (ill. no. 134), 253 (list of works) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | Stanisław Fijałkowski. "The Road”, Kordegarda Gallery, Warsaw, 8.12.1995-14.01.1996 Stanisław Fijałkowski. "Droga”, Museum of Art, Łódź, 18.06- 25.08.1996 Stanisław Fijałkowski. "Road", Kronika Centre for Contemporary Art, Bytom, 13.09-30.10.1996 Stanisław Fijałkowski, National Museum, Poznań, 29.04-22.06.2003 "The Art of Balance: Between Geometry and Variability”, BWA Contemporary Art Gallery, Katowice, 7.02-9.03.2025 |
Opinions | the work reviewed by the Stanisław Fijałkowski Foudnation |
Stanisław Fijałkowski
oil/canvas, 72,70 x 60 cm
"Heaven 10 VIII 1993"
Artist | Stanisław Fijałkowski |
---|---|
Artist's Life | (1922 - 2020) |
Title | "Heaven 10 VIII 1993" |
Date | 1993 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 72.7 x 60 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | abstrakcja |
Signature | signed, dated and described on the stretcher: '300 Niebo 10 VIII 93 S. FIJAŁKOWSKI' |
Literature | Stanisław Fijałkowski. Droga, exhibition catalogue, ed. Stanisław Fijałkowski, Janina Ładnowska, Museum of Art, Łódź 1996, cat. no.. 11, p. 31 (list of works), plate 17 (ill.) Stanisław Fijałkowski, National Museum in Poznań, ed. Małgorzata Waller, Poznań 2003, cat. no. 226, pp. 211 (ill. no. 134), 253 (list of works) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | Stanisław Fijałkowski. "The Road”, Kordegarda Gallery, Warsaw, 8.12.1995-14.01.1996 Stanisław Fijałkowski. "Droga”, Museum of Art, Łódź, 18.06- 25.08.1996 Stanisław Fijałkowski. "Road", Kronika Centre for Contemporary Art, Bytom, 13.09-30.10.1996 Stanisław Fijałkowski, National Museum, Poznań, 29.04-22.06.2003 "The Art of Balance: Between Geometry and Variability”, BWA Contemporary Art Gallery, Katowice, 7.02-9.03.2025 |
Opinions | the work reviewed by the Stanisław Fijałkowski Foudnation |