Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Henryk Albin Tomaszewski
Sculpture (double)
heatproof glass, free formed, 90 x 44 x 32 cm
Rzeźby Henryka Albina Tomaszewskiego wprawiają w zdumienie. Nawet osoba nieobeznana z procesem tworzenia szklanych naczyń wyczuwa, obcując z jego wyrobami, że ma do czynienia z arcydziełami sztuki szklarskiej. Artysta osiągnął ten pułap, gdzie rzemieślnik przestaje być jedynie człowiekiem znającym swój fach. Choć unikalność tej sztuki jest oparta na zręczności i znajomości prawideł, to łamie ona wszelkie podziały na sztukę wysoką i (będące niżej) użytkową czy dekoracyjną. Do pracy w szkle Tomaszewski przystąpił z pozycji, jak sam twierdzi, niewykwalifikowanego rzemieślnika, nie mając pojęcia o aktualnych tendencjach ani warsztacie. Bardzo szybko jednak posiadł umiejętność władania szklaną masą, pojmując jej istotę oraz zerwał z utartymi, skostniałymi przez lata schematami. Jak pisał Mieczysław Buczyński: „Zafascynowany tworzywem, będąc już dojrzałym artystą w 1946 roku w hucie Józefina-Julia w Szklarskiej Porębie, rozpoczął swoją życiową przygodę ze szkłem, które stało się jego autentyczną pasją. Z autopsji poznawał wszelkie tajemnice gorącej masy szklanej, samodzielnie podpatrując starych mistrzów, doskonalił swój warsztat zdobienia szkła. Z pasją często wyśmiewany w hucie, ten autodydaktyk odrzucał tradycyjne kanony sztuki szklarskiej. Jako jeden z pierwszych odrodził polskie wzornictwo przemysłowe wyrobów ze szkła. Z czasem, będąc już artystą ukształtowanym, porzucił tradycyjne wzornictwo, które z natury rzeczy ograniczało jego swobodę twórczą i skupił się na tworzeniu ze szkła kompozycji z tzw. wolnej ręki. To w nich znalazł ujście jego wspaniały temperament twórczy i niekonwencjonalne poczucie piękna. Dopiero teraz nastąpiła ‘erupcja’ talentu i możliwości, artysta stworzył własny niepowtarzalny styl, stając się jednym z najwybitniejszych na świecie kreatorów ze szkła”. Te szkła to rzeźby, zapisy ruchu szklanej masy, którą Tomaszewski kształtował w czasie zastygania. Pracując w Szklarskiej Porębie od 1950, stworzył ponad kilkaset projektów szkła użytkowego i artystycznego, łączących w sobie nowoczesną formę, przy jednoczesnej prostocie zastosowanych rozwiązań. Ekspresyjność formy przy jednoczesnej delikatności użytego materiału oddaje dramatyczność oraz piękno dźwięków. Jak opisuje fascynacje muzyczne i ich wpływ na twórczość artysty Paweł Banaś: „[Tomaszewski] coraz częściej sam wskazywał na znaczącą rolę inspiracji muzycznych w jego twórczości. Świadczyły o tym i tytuły prac, i okoliczności organizacji wielu wystaw indywidualnych. Tomaszewski – jak wiemy – wyrastał w wielkim kulcie muzyki dawnej, nie była mu obca wagnerowska koncepcja syntezy sztuk, znał inwencje Schönberga i Skriabina. Z dawna fascynowały go też wzajemne związki plastyki i sztuki. Zwróćmy uwagę, że metoda jego pracy w szkle formowanym na gorąco oparta jest – jak to określono – na zasadzie prima vista i ma wszelkie cechy muzycznej improwizacji” (Paweł Banaś, Helena Michałowska, Henryk Albin Tomaszewski, Warszawa 1992, s. 14). Na rodzimym gruncie dorobek, jaki pozostawił po sobie Henryk Albin Tomaszewski, jest czymś zupełnie wyjątkowym, choć, co warto zaznaczyć, w szerszym kontekście szkła światowego można wskazać na zjawiska paralelne. Dzieła Tomaszewskiego nie ustępują jednak ówczesnych kreacjom szklarskim, a co cenniejsze, powstawały one bez jakichkolwiek wzorów. Swoje sukcesy twórca zawdzięczał przede wszystkim samodzielnym doświadczeniom warsztatowym. Obdarzony błyskotliwą inwencją twórca odrzucił statyczną technikę wydmuchiwania szkła na rzecz eksperymentów polegających na wolnym formowaniu z bańki szklanej przy pomocy piszczela i skonstruowanych przez siebie narzędzi. Z czasem artysta zaczął eksperymentować z przedmiotami, które przestały służyć jedynie codziennemu użytkowi. Jego realizacje stawały się coraz mniej naczyniowe w swoim kształcie i zaczęły przybierać abstrakcyjne formy przestrzenne. Przy ich tworzeniu autorowi udało się opracować technikę idealnego wywijania krawędzi wylewów, czego przykładem jest prezentowane dzieło.
Artist | Henryk Albin Tomaszewski |
---|---|
Artist's Life | (1906 - 1993) |
Title | Sculpture (double) |
Executed on | lata 80. XX w. |
Material, base | heatproof glass, free formed |
Kind | szkło |
Dimensions | 90 x 44 x 32 cm |
Category Name | Decorative Arts |
Style | design |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Henryk Albin Tomaszewski
heatproof glass, free formed, 90 x 44 x 32 cm
Sculpture (double)
Artist | Henryk Albin Tomaszewski |
---|---|
Artist's Life | (1906 - 1993) |
Title | Sculpture (double) |
Executed on | lata 80. XX w. |
Material, base | heatproof glass, free formed |
Kind | szkło |
Dimensions | 90 x 44 x 32 cm |
Category Name | Decorative Arts |
Style | design |
Requires a permit to export outside of Poland | No |