Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Ryszard Waśko
"Guernica"
oil/canvas, 140 x 350 cm
Od samego początku kariery Ryszard Waśko miał kontakt ze sztuką zachodnią. Jeszcze jako student i członek Warsztatu Formy Filmowej uczestniczył w XII Biennale w São Paulo czy documenta 6 w Kassel. Organizował także samodzielne wyjazdy, podczas których nawiązywał kontakty z innymi artystami, a za jego reprezentację odpowiadała Galeria m w Bochum. Ta pieczołowicie budowana siatka znajomości w 1981 pozwoliła na zorganizowanie, wspólnie z łódzkim odziałem NSZZ Solidarność, pierwszej niezależnej międzynarodowej wystawy sztuki współczesnej w Polsce, niepozostającej pod żadnymi wpływami ówczesnych struktur państwowych. Wydarzenie nazwane Konstrukcją w Przestrzeni stało się inicjatywą cykliczną, a w pierwszej, przełomowej edycji brali udział m.in.: Sol LeWitt, Carl Andre, Robert Morris, Donald Judd. W tym czasie sytuacja polityczna w Polsce ulegała ciągłemu pogorszeniu. Waśko w okresie stanu wojennego, po ostrzeżeniu przez członków podziemnej Solidarności, został zmuszony do emigracji na Zachód. Na początku stacjonował w Londynie, jednak w 1985, dzięki stypendium DAAD zamieszkał w Berlinie i dołączył do artystycznego środowiska, pozyskując w nim licznych przyjaciół. Jednym z nich był Emmett Williams, pionier grupy Fluxus, która stanowiła jedną z inspiracji dla działalności łódzkiego Warsztatu Sztuki Filmowej. Propagowała także ideę intermedialności w sztuce, będącej jednym z najważniejszych wyznaczników twórczości Waśki, zapoczątkowanym już w czasach studenckich. Jednak opuszczenie granic kraju i zawarcie nowych znajomości stały się przede wszystkim początkiem nowego etapu w działalności polskiego artysty. Możliwość kontaktu ze współczesną sztuką zachodnią pozwoliła na fascynację dziełami Jacksona Pollocka, Barnetta Newmana, Josepha Beuysa czy Marcela Duchampa. Rewolucyjne stały się także wielokrotne wyjazdy do Stanów Zjednoczonych i Australii. Liczne podróże oraz działalność kuratorska pozwoliły Waśce na zapoznanie się zarówno z arcydziełami dawnych mistrzów, jak i sztuki najnowszej. Doświadczenia te znajdowały swoje odbicie w malarskiej działalności artysty, w której zaczął stosować naturalne materiały – sadzę, złoto czy sypkie pigmenty – nawiązując tym samym do prehistorycznych rysunków i średniowiecznych działań alchemików-preartystów. Dzieła wykonane w ten sposób emanowały prostotą i spokojem. Także dzięki większej znajomości i bliskości sztuki światowych mistrzów malarstwa w twórczości Waśki zaczęły pojawiać się nawiązania zarówno do współczesnych artystów, jak i tych z ubiegłych epok. Pomimo upływu lat Waśko nieustannie nawiązywał dialog z klasykami takimi jak Goya, Caravaggio czy Picasso. Równie ważnym motywem był temat roli, jaką może odgrywać film i fotografia w codziennym życiu człowieka. Wpływ na to miały wydarzenia z 11 września 2001 roku. Atak terrorystyczny na wieże WTC stał się pewnego rodzaju punktem zwrotnym dla mass mediów. Waśko definiował współczesność jako erę nowoczesnych mediów i stawał w opozycji do nadmiernej produkcji obrazów, wykorzystując tradycyjną technikę malarstwa olejnego. Właśnie na malarskiej ekspresji skupiała się monumentalna „Guernica”, nawiązująca wprost do ikonicznego już dzieła Pabla Picassa. Ta zbieżność tytułów była jawnym i jednoznacznym świadectwem antywojennego przekazu Waśki, który krytykował przemoc i okrucieństwo współczesnego świata. Jednocześnie wyraziście przedstawił sposoby kształtowania się medialnych narracji, naznaczonych przez polityczne manipulacje. „Guernica” stała w kontrze do nowoczesnych mediów, stworzona w wymagającej umiejętności i czasochłonnej technice olejnej, sprzeciwiała się nadprodukcji obrazów. Jednocześnie artysta zastosował język mass mediów, cechujący się wyrazistością. W obrazie wykorzystał energiczne, jaskrawe kolory. Ich zadaniem było zelektryzowanie wzroku, przyciągnięcie uwagi widza, którego tak naprawdę powinien odrzucić i przerazić brutalność i agresja przedstawienia zamaskowanych mężczyzn z bronią. Waśko wykorzystał także estetykę medium fotografii, które w świecie wiadomości kojarzy się z podstawowym narzędziem reportażu. Namalowany obraz przypomina zdjęcie, zestawiony został jednak z nienaturalnymi barwami, wzbudza w odbiorcy dysonans poznawczy. W 2013 dzieło prezentowane było na wystawie „Genesis” inaugurującej działalność szczecińskiej galerii TRAFO Trafostacja Sztuki. Kuratorka wpisała je w obręb twórczości z lat 90. XX wieku i pierwszej dekady XXI wieku, której motywem przewodnim był wpływ mediów na codzienne życie człowieka. „Guernica” została zestawiona z wielkoformatowymi pracami z serii „War Games” z 2006, ponieważ one również wpisywały się w tematykę kształtowania medialnych narracji. W tym samym czasie Waśko poruszał także problematykę bardziej osobistą, dotyczącą kwestii pamięci prywatnej. Prace, w których artysta bawił się rodzinnymi fotografiami, wciągając widza w swoją grę, polegały przede wszystkim na kreacji wyimaginowanych wspomnień. Motywem łączącym dzieła osobiste z monumentalnymi płótnami była manipulacja, którą wykorzystywała zarówno wyobraźnia artysty, jak i media oraz polityka.
Artist | Ryszard Waśko |
---|---|
Artist's Life | (b. 1947) |
Title | "Guernica" |
Date | 2008-2009 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 140 x 350 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | figuracja |
Signature | signed, dated and described on the reverse: '"Guernica" | R. Wasko | 2008/2009' |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | "„Genesis”, Art Trafostation, Szczecin, 2.08-20.10.2013 „The beauty of an idea. Paintings from 1980–2020”, Masovian Center for Contemporary Art Elektrownia, Radom, 5.03-23.05.2021" |
Ryszard Waśko
oil/canvas, 140 x 350 cm
"Guernica"
Artist | Ryszard Waśko |
---|---|
Artist's Life | (b. 1947) |
Title | "Guernica" |
Date | 2008-2009 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 140 x 350 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | figuracja |
Signature | signed, dated and described on the reverse: '"Guernica" | R. Wasko | 2008/2009' |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | "„Genesis”, Art Trafostation, Szczecin, 2.08-20.10.2013 „The beauty of an idea. Paintings from 1980–2020”, Masovian Center for Contemporary Art Elektrownia, Radom, 5.03-23.05.2021" |