Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Kiejstut Bereźnicki
"Still life with pots"
oil/canvas, 90 x 121 cm
Po upadku doktryny socrealizmu kapistyczne tradycje szkoły sopockiej zatrząsnęły się w posadach. Wpływ miał na to krótki, ale intensywny pobyt Piotra Potworowskiego w Sopocie. W ciągu czterech lat cieszący się gigantycznym autorytetem artysta pokazał bezkonfliktowy sposób przejścia na pozycje malarstwa nowoczesnego. Sam był kolorystą o wielkiej wrażliwości na barwę i światło, ale stosował własną metodę, która bardzo szybko przyjęła się w środowisku trójmiejskim. Szybko obok adeptów Potworowskiego na wybrzeżu pojawili się artyści osobni. Kiedyś monolityczne, z biegiem czasu środowisko trójmiejskie stało się miejscem pracy wielu artystów tworzących poza wszelkimi nurtami. Do najbardziej niezwykłych wśród nich należał Kiejstut Bereźnicki. Twórca określany przez krytykę mianem „neotradycjonalisty w obrębie neofiguracji”, zarówno w warstwie kompozycyjnej, jak i ikonograficznej zdaje się czerpać z twórczości malarzy epoki nowożytnej, zwłaszcza XVII-wiecznych Holendrów. Tematyka tworzonych przez niego dzieł oscyluje więc wokół martwych natur, scen chrystologicznych, portretu oraz przedstawień karnawałowych. Poetyka prac Bereźnickiego przywodzi na myśl ilustracje do baśni i umożliwia prowadzenie dialogu z dawnymi mistrzami. Jego martwe natury, przedstawiające czeluści kuchenne w nieco przyćmionej i dusznej atmosferze wnętrz mieszkalnych, wprowadzają nas do innego świata. Artysta posługuje się precyzyjną techniką malarską, wyraźnie określając malowane przez siebie przedmioty i postacie, bezbłędnie ustalając ich relacje przestrzenne. Namalowane przez niego przedmioty, dzięki zjawisku ich nagromadzenia, ulegają specyficznej fetyszyzacji i nabierają nieoczekiwanych znaczeń. Jego prace spowite są trudną do określenia atmosferą, przywodzącą na myśl poezję Gałczyńskiego. Z uwagi na te cechy, jak też upodobanie do sztuki figuratywnej, często nazywano go „neotradycjonalistą w obrębie neofiguracji”. Artystę uważa się za realistę i porównuje z XVII-wiecznymi mistrzami holenderskimi. Obecnie, w czasie zadumy, pomiędzy Świętem Zmarłych a Bożym Narodzeniem, kiedy zastanawiamy się nad życiem i jego przemijaniem, jeszcze wyraźniej dostrzegamy mrok i nostalgię w obrazach Bereźnickiego. Artysta, tworząc swoje kompozycje, posługuje się przedmiotami, które pełnią rolę symboli malarskich stosowanych w barokowych obrazach. Przedmioty te miały uzmysłowić oglądającym przemijanie i marność życia. W przypadku prezentowanego obrazu najbardziej oczywistym motywem wenitatywnym jest martwy ptak, dyndający smętnie w centralnej części obrazu. Mnogość poustawianych stosików naczyń, które lada chwila runą, również przypomina nam o kresie istnienia. Barokowe obrazy często cechowała dynamiczna i dramatyczna kompozycja. Misternie ułożone kompozycje, tak jak u Bereźnickiego, nadawały dziełom silne poczucie ruchu i intensywności. Inną techniką, którą zaczerpnął artysta od barokowych mistrzów, jest niewątpliwie technika chiaroscuro, czyli silne kontrasty między światłem a cieniem. Caravaggio, Velázquez czy Rembrandt umiejętnie wykorzystywali światło, aby wyeksponować kluczowe elementy obrazu, nadając im trójwymiarowość i dramatyzm. Prezentowana „Martwa natura z garnkami” przywodzi na myśl dokonania przedstawicieli złotego wieku malarstwa flamandzkiego oraz twórców hiszpańskich, ze sceną nowotestamentową „Chrystus w domu Marty i Marii” Velázqueza na czele. Podobnie jak XVII- -wieczny mistrz, Bereźnicki ukazał skomplikowaną, nie do końca oczywistą przestrzeń, którą spowija mrok. W obydwu dziełach widnieją główki czosnku na blacie, lecz kompozycja Bereźnickiego nasuwa o wiele więcej pytań. Czemu niemalże w każdym naczyniu widać pory? Zestaw rondli oraz rozrzucone pory i główki czosnku składają się na niemalże abstrakcyjną kompozycję, utrzymaną w przygaszonej kolorystyce. Zaledwie kilka elementów (po prawej stronie kompozycji) wyłamuje się z dominującej palety barwnej, ale nawet czerwone uchwyty są w przygaszonej tonacji. Bereźnicki konsekwentnie komponuje swoje płótna na zasadzie kontrastu, zderzając proste, geometryczne bryły z miękkimi, realistycznie przedstawionymi przedmiotami, szarobłękitne jasne plamy – z ciemnymi płaszczyznami. Artysta, wyjaśniając swój proces malowania, podkreśla wagę ciągłego dialogu z tworzonym światem, aż do momentu całkowitego zjednoczenia artysty z wykreowaną przez siebie iluzją. Z czasem świat ten wciąga także widzów, których fascynuje eklektyzm i tajemniczość tych obrazów.
| Artist | Kiejstut Bereźnicki |
|---|---|
| Artist's Life | (b. 1935) |
| Title | "Still life with pots" |
| Medium | oil |
| Material, base | canvas |
| Kind | malarstwo sztalugowe |
| Dimensions | 90 x 121 cm |
| Category Name | Painting & Drawing |
| Style | nowa figuracja |
| Signature | signed and described on the loom: 'K. Bereźnicki Martwa natura z garnkami' |
| Other Notes | signed and described on the reverse: 'K. Bereźnicki | [nieczytelne]' |
| Requires a permit to export outside of Poland | No |
Kiejstut Bereźnicki
oil/canvas, 90 x 121 cm
"Still life with pots"
| Artist | Kiejstut Bereźnicki |
|---|---|
| Artist's Life | (b. 1935) |
| Title | "Still life with pots" |
| Medium | oil |
| Material, base | canvas |
| Kind | malarstwo sztalugowe |
| Dimensions | 90 x 121 cm |
| Category Name | Painting & Drawing |
| Style | nowa figuracja |
| Signature | signed and described on the loom: 'K. Bereźnicki Martwa natura z garnkami' |
| Other Notes | signed and described on the reverse: 'K. Bereźnicki | [nieczytelne]' |
| Requires a permit to export outside of Poland | No |