Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Christ Pantokrator, Icon
tempera/panel, 31 x 26 cm
Jednym z najważniejszych przedstawień w ikonografii prawosławnej jest wizerunek Chrystusa Pantokratora – władcy i sędziego wszechświata. Oblicze Zbawiciela o majestatycznym wyrazie twarzy obrazuje wcielenie całej wszechmocy bożej. Ten typ ikonograficzny prezentujący postać Jezusa szczególnie popularny był w Bizancjum, gdzie uznawano go za Jego główne wyobrażenie. Istnieją trzy odmiany przedstawienia Pantokratora. Pierwsza z nich to tronujący Chrystus, niekiedy ukazywany w mandorli. Ten typ przedstawienia związany jest bardziej z władzą ziemską niż kosmiczną. Jezus występuje tu w roli Sędziego czy Króla, któremu podlegają władcy tego świata. Kolejna odmiana to wizerunek Zbawiciela w pełnej postaci. Ostatnia ukazuje Jego wyobrażenie w popiersiu. Chrystus przedstawiony jest na nim z prawą ręką wzniesioną w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma księgę, symbolizującą Jego Prawo. Szata Zbawiciela w kolorze carskiej purpury jest symbolem Jego panowania nad światem. Natomiast ciemnobłękitny kolor płaszcza odnosi się do ludzkiego pierwiastka Jezusa, przyjętego przez Niego w akcie Wcielenia. Złote tło ikony to symbol przedwiecznej światłości Boga. Tej samej barwy nimb oznacza boskie światło promieniujące od Chrystusa. W aureolę wpisany jest krzyż, na którego ramionach znajdują się greckie litery ‘Ω O N’, oznaczające święte imię Boga. Najstarsza ikona ukazująca Chrystusa Pantokratora w półpostaci powstała około VI-VII w. i pochodzi z klasztoru św. Katarzyny na Synaju. W najwcześniejszych przedstawieniach wizerunek Wszechwładcy najczęściej pojawiał się w malarstwie ściennym i mozaikach. Wizerunek Zbawiciela ukazywano w miejscu najważniejszym, wskazującym na centrum kosmosu czyli kopule świątyni. Stanowiła ona symboliczne wyobrażenie nieba, z którego Chrystus przyjdzie powtórnie, by dokonać sądu nad światem. W średniowieczu motyw ten stał się bardziej popularny w malarstwie ikonowym. Kolejnym typem ikonograficznym, w którym przedstawiano postać Pantokratora było „Wniebowstąpienie”. Wyobrażony był wówczas w otoczeniu aniołów i apostołów z Bogarodzicą. Właśnie z tego tematu wykształcił się typ Pantokratora jako władcy kosmosu na tle Mocy Niebieskich, niekiedy trzymającego w dłoni kulę ziemską. Ikonę Chrystusa Pantokratora umieszczano w świątyni po prawej stronie Królewskich Wrót, odnosiło się to do tego, że tylko przez Niego jako bramę można dojść do Królestwa Niebieskiego.
Title | Christ Pantokrator, Icon |
---|---|
Date | XIX/XX w. |
Medium | tempera |
Material, base | panel |
Kind | ikony |
Dimensions | 31 x 26 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | antyki |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Maker | Russia |
tempera/panel, 31 x 26 cm
Christ Pantokrator, Icon
Title | Christ Pantokrator, Icon |
---|---|
Date | XIX/XX w. |
Medium | tempera |
Material, base | panel |
Kind | ikony |
Dimensions | 31 x 26 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | antyki |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Maker | Russia |