Muzyka na pracach Wilhelma Sasnala

Wilhelm Sasnal był malarzem, rysownikiem, filmowcem i twórcą komiksów. Jego prace wystawiane były w Modern Art. Museum w Nowym Jorku, Guggenheim w Paryżu i Tate w Londynie. Obecnie należy do najbardziej znanych polskich artystów współczesnych. Dyptyk Bez tytułu z początków jego twórczości subtelnie oddaje pasję Sasnala do muzyki.

Urodził się w 1974 w Tarnowie, a dokładniej, jak lubi podkreślać sam artysta, w Mościcach- dzielnicy przemysłowej miasta. Studiował architekturę na Politechnice Krakowskiej, jednak wraz z dwojgiem innych artystów (Rafałem Bujnowskim i Marcinem Maciejowskim) postanowił przenieść się na malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Tam ukończył studia w 1999 roku. Jednak 3 lata wcześniej trójka wspomnianych malarzy wraz z Markiem Firkiem i Józefem Tomczykiem założyła grupę artystyczną Ładnie, która działała aż do 2001 roku.

Grupa powstała w kontrze wobec Akademii Sztuk Pięknych. Według jednej z wersji pochodzenia nazwy grupy, miała ona wziąć się z powiedzenia Stanisława Batrucha, profesora ASP, który, nie wiedząc, w jaki sposób ocenić prace Bujnowskiego, komentował je No ładnie, ładnie....(Drągowska M., Historia Grupy Ładnie (Sasnal, Bujnowski, Maciejowski), [w:] Artyści z Krakowa. Generacja 1970-1979, Kraków: MOCAK, 2017, s. 8-33, ISBN 978-83-65851-06-2.)

Malarstwo członków Grupy Ładnie określano terminem popbanalizm. Ich wyjątkowa twórczość stanowiła reakcję na kapitalistyczną rzeczywistość Polski po 1989 roku. Cechą łączącą ich obrazy były tematy zaczerpnięte z potocznej codzienności, także z gazet, kolorowych magazynów, reklam, telewizji. Chętnie sięgali po estetykę kiczu i reklamy, strategię ironii. Chociaż grupę stanowili malarze, to ich wspólne działania ograniczały się do organizowania ironiczno-absurdalnych spektakli, na których prezentowano obrazy, film czy grano muzykę.

Grupa Ładnie wydawała swój własny art zin o ostatecznej nazwie „Słynne Pismo we Wtorek”. Na jego łamach w ironicznych tekstach propagowali ideę, że tworzenie wynika z nudy, a zajmowanie się sztuką jest zwyczajnie niepoważne.

Sasnal tworzył w stylu grupy Ładnie, korzystając z tematów zaczerpniętych z jej prostej codzienności. W swoich wczesnych pracach malarz często odwoływał się do osobistych doświadczeń i otaczającej go rzeczywistości. Jego obrazy charakteryzowały się prostotą formy i jasną paletą barw, co pozostawało w kontrze do bardziej skomplikowanych i mrocznych tendencji w sztuce tamtego okresu. W latach 90. płótna Sanala wypełniały różne przedmioty wspólne dla estetycznego doświadczenia jego pokolenia. Komiksy, t-shirty ulubionych zespołów, samochody… Na obrazach często przedstawiał ważne wydarzenia polityczne (np. aresztowanie Pinocheta), ale też te o prywatnym zabarwieniu (obraz „Patrycja przestała jeść mięso”). Jego malarstwo jest nowoczesne, a zarazem eleganckie i wysmakowane, niczym dobry design.

Obraz Bez tytułu (Dyptyk) został namalowany w 1999 roku, a więc za czasów jeszcze wczesnej twórczości malarza, a w tym i działalności grupy artystycznej Ładnie. Praca przedstawia dość wiernie odmalowany przewód głośnikowy z charakterystycznymi końcówkami. Różnice w rozmiarze obu obrazów dodają dyptykowi dynamiki, a tło wypełnia kolor czystego błękitu. Temat pracy bezpośrednio wiąże się z ogromną pasją Sasnala do muzyki. Często twierdzi, że muzyka ma dla niego największe znaczenie i stawia ją nawet przed malarstwem. Jego doświadczenia jako pasjonata muzyki miały znaczący wpływ na jego twórczość artystyczną, a także na jego podejście do sztuki jako takiej. Muzyczne brzmienia, z jego buntowniczą estetyką i dążeniem do autentyczności, znalazły odbicie na niektórych płótnach Sasnala.

Sasnal w wywiadzie z Jakubem Banasiakiem, redaktorem naczelnym magazynu artystycznego SZUM, z 2017 roku mówi więcej o swoich silnych muzycznych inspiracjach.

To, że zmieniłem się właśnie przez muzykę – nie przez rówieśników ani jakieś alternatywne środowisko, bo tego w Mościcach nie było, ale przez muzykę. Przez muzykę otwartą na inność, wielokulturowość: reggae, punk, nową falę, alternatywę.( Wilhelm Sasnal: Ścieżka dźwiękowa [krytykapolityczna.pl])

Wspomina także jak te narodziły się dużo przed jego malarstwem i jaki potem miały ogromny wpływ na jego sztukę.

Ale tak naprawdę zaczęło się od przerysowywania okładek płyt i napisów na raportówkach, jeszcze na początku technikum. Iron Maiden i ich maskotka Eddie, Slayer… To była estetyka, która początkowo miała na mnie największy wpływ. Apokaliptyczna metalowa ikonografia to było coś! (Wilhelm Sasnal: Ścieżka dźwiękowa [krytykapolityczna.pl])

Dyptyk Bez tytułu w nieoczywisty sposób przedstawia wielkie zamiłowanie do muzyki Sasnala. Kabelki, które przechodzą przez oba płótna, wniosą enigmatyczny element każdej przestrzeni, w jakiej obraz zawiśnie.