29 stycznia 2025 roku rozpocznie się nowy rok w chińskim kalendarzu zodiakalnym – Rok Węża. Z czym kojarzony jest wizerunek tego zwierzęcia?

Niezależnie od okresu w historii, regionu geograficznego czy religii, ludzie od wieków wykorzystują motyw węża. Począwszy od mitologii greckiej, postać wielkiego Pytona symbolizowała chaos, który z ręki Apolla został zwyciężony. Z kolei biblijny wąż w Ogrodzie Edenu jest ucieleśnieniem grzechu pierworodnego i złamania zasad.

Symbol węża spotkać można również w odniesieniu do insygniów królewskich, co dostrzec można w starożytnym Egipcie (Wedżet, bogini ochronna, symbolizująca królestwo). W niektórych kulturach postać węża występuje w roli symbolu odrodzenia i płodności – jak w przypadku bliskowschodniej bogini Ashery czy greckiej Hery, dla których węże były atrybutem płodności i matczynej ochrony. Symbolikę odrodzenia odnaleźć można w nieoczywistej postaci Uroborosa, węża pożerającego własny ogon, który bez przerwy odradza się, tworząc nieskończony cykl. Różnorakie zastosowanie tego motywu świadczy o jego wieloznaczności i ponadczasowości.

Literackie wyobrażenia węża wiążą postać przedstawioną w utworze ze skomplikowanymi ścieżkami życia. Nie bez przyczyny był on wykorzystywany w formie symbolicznej w celu podkreślenia trudnych losów bohatera literackiego.

Z wężami kojarzyć się też mogą rzeczy przywołujące ich cechy charakterystyczne – motyw wężowej skóry, miękkie, giętkie linie czy przykuwające uwagę oczy to tylko niektóre z rzeczy, które w pierwszej chwili przywołują motyw węża. Nie bez przyczyny motywy zainspirowane chociażby giętkim i gibkim ruchem węża odnaleźć można w sztuce oraz sztuce użytkowej.

Symbol węża, dzięki zastosowaniu w wielu kulturach, ma znaczenie uniwersalne oraz niekiedy bardzo skrajne – od symbolu mądrości i odrodzenia, po upadek, pokusę i grzech. Nic więc dziwnego, że motyw ten wykorzystywany jest chętnie po dziś dzień.