Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Alfons Karny
"Nad zatrutą rzeczką (Relaks Sportsmenki)"
granit, 52 x 26 x 29 cm
W rzeźbiarskim oeuvre Alfonsa Karnego nie sposób dopatrzyć się gwałtownych i nowoczesnych przemian. Do końca życia twórca przestrzegał zasad konstrukcji rzeźbiarskiej bryły, wyniesione z pracowni Tadeusza Breyera, który był zwolennikiem formy odwołującej się do klasycznych prawideł sztuki. Opinię o swojej twórczości Karny zawarł w odpowiedzi na ankietę rozpisaną przez czasopismo „Głos Plastyków” w 1937. Artysta pisał tam m.in.: „W sztuce nie uznaję ani walorów, ani mody nowoczesności, ani sensacji – uznaję wartości wieczne, tkwiące w istocie bytu duchowego. Rzeźba dla mnie ma być symbolem nieznanych, ukrytych w nas wartości psychicznych i ma być zagadką samą w sobie, bez tematu. (…) Szukam odwiecznego spokoju i odwiecznej radości estetycznej w ładnej, miękkiej linii, harmonijnej, cichej, a jednocześnie tytanicznej, bez odrobiny dramatu, rozterki, bólu, niewiary”. „Historycy sztuki podkreślają filhellenizm rzeźby tworzonej przez Karnego, przeszłość tej sztuki, jak sądził – kryła w sobie zarzewie jej odrodzonej przyszłości. Śródziemnomorską orientację. Toteż za swój fundament uznawał klasykę egipską, grecką i rzymską. Ważna była dla niego również spuścizna sztuki romańskiej i gotyckiej. Współcześnie, co podkreślał, wiele zawdzięczał Rodinowi, Bourdellowi i Despiau, których prace trzymał obok siebie w pracowni. Z całym bagażem tej świadomości był jednak artystą w pełni wolnym, kierującym się własnymi wyborami, bez więzi z zamówieniami” (Danuta Wróblewska, Rzeźbiarz [w:] Ryszard Saciuk. Alfons Karny: Galeria Portretów Wielkich Polaków, Białystok 2020, s. 4). Prezentowana rzeźba, wykuta w granicie, nawiązuje do kompozycji „Śpiącej Ariadny” ze zbiorów Muzeów Watykańskich. Ułożenie rąk ponad głową oraz staranne opracowanie kamienia wpisuje się w istotę sztuki hellenistycznej. Mimo ewidentnych skojarzeń z rzeźbą antyczną Karny wprowadza widza w niepokój, tytułując kompozycję „Nad zatrutą rzeczką” („Relaks Sportsmenki”). Rzeźba pochodzi bowiem z okresów eksperymentów i twórczych rozwiązań artysty, które przypadają na lata 60. i 70. XX wieku. Karny wówczas eksperymentował ze szkliwieniem i opracowywaniem bryły. W Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku istnieje ceramiczny odlew prezentowanej kompozycji pokryty żółtawo-różową polewą. „To, co łączyło ceramiczne portrety z lat siedemdziesiątych, wynikało z jego większego zainteresowania formą. Tworzył zgodnie ze wskazówkami prof. Breyera, który twierdził, że rzeźba powinna oddziaływać bryłą, a podobieństwo modela miało wynikać z jej wnętrza. Artysta skupił uwagę na fakturze i kolorze polewy. Te same rzeźby pokrywał różną glazurą i wytapiał w innej temperaturze” (Ryszard Saciuk. Alfons Karny: Galeria Portretów Wielkich Polaków, Białystok 2020, s. 96). Mimo eksperymentów w technicznej strefie pracy nad rzeźbą Karny nadal był wierny klasycznym wzorcom. Na szczególną uwagę zasługuje również materiał – granit, w którym została odkuta prezentowana kompozycja „Nad zatrutą rzeczką” („Relaks Sportsmenki”). „Karny należy do rzeźbiarzy, który starają się pracować przy własnych rzeźbach sami, bez pomocy rzemieślników. Artysta sam przekuwa w szlachetnych materiałach. Pokonuje z zawziętością twardość granitu, kuje delikatny marmur i kruchy alabaster” (Barbara Wiśnioch, Alfons Karny, Warszawa 1957, s. 8).
Artist | Alfons Karny |
---|---|
Artist's Life | (1901 - 1989) |
Title | "Nad zatrutą rzeczką (Relaks Sportsmenki)" |
Material, base | granit |
Kind | rzeźba kamerlana |
Dimensions | 52 x 26 x 29 cm |
Category Name | Sculpture-Volume |
Style | rzeźba tradycyjna |
Signature | signed on the edge: 'KARNY' |
Literature | Ryszard Saciuk. Alfons Karny: Galeria Portretów Wielkich Polaków, Białystok 2020, p. 100 (ill.) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | permanent exhibition at the Alfons Karny Sculpture Museum in Białystok |
Alfons Karny
granit, 52 x 26 x 29 cm
"Nad zatrutą rzeczką (Relaks Sportsmenki)"
Artist | Alfons Karny |
---|---|
Artist's Life | (1901 - 1989) |
Title | "Nad zatrutą rzeczką (Relaks Sportsmenki)" |
Material, base | granit |
Kind | rzeźba kamerlana |
Dimensions | 52 x 26 x 29 cm |
Category Name | Sculpture-Volume |
Style | rzeźba tradycyjna |
Signature | signed on the edge: 'KARNY' |
Literature | Ryszard Saciuk. Alfons Karny: Galeria Portretów Wielkich Polaków, Białystok 2020, p. 100 (ill.) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | permanent exhibition at the Alfons Karny Sculpture Museum in Białystok |