„Materia obrazów Broll wynika bezpośrednio z kolejnych etapów kreacji, jest następstwem wewnętrznych połączeń powstającej mikrostruktury. Refleksy czerwieni, zieleni i żółci wydobywają się z niespokojnej fakturalnej powierzchni, ukształtowanej z werniksów i farb olejnych, zastygających zgodnie z naturalnymi prawami tworzywa. Artystka świadoma zasad uruchamiających mechanizm postępującego procesu, nazywa swoje prace ‘Przekształceniami’ (…). Materia zostaje utożsamiona z energią określającej się dynamicznie formy, z jej barwą, płaszczyzną, liniami, pasmami, punktami lśnienia. Staje się w tym samym stopniu przestrzenią wizualną co poetycką, magiczną”. Janusz Zagrodzki NA PRZEKÓR NARZUCANEJ WIZJI Prezentowana Kompozycja stanowi zapowiedź punktu zwrotnego w malarstwie Urszuli Broll, jaki miał miejsce w latach 60. Można tu zaobserwować charakterystyczne uproszczenie i syntetyzm form, które to od około 1956 wyznaczyły kolejny etap w malarstwie artystki. W niemal abstrakcyjnych, płaskich i geometrycznych znakach, występujących w odcieniach czerni na jaśniejszym tle, zbudowanym z nakładających się na siebie kolorowych płaszczyzn, można dostrzec pewne elementy pejzażu. Dzieła z tego okresu wyróżniają się szczególną efektywnością i finezyjnością form zarówno pod względem kompozycyjnym, jak i kolorystycznym. Przenikające się wzajemnie nieregularne, wieloboczne kształty Broll rozmieszczała w obrębie kilku planów kompozycji. Poszczególne obrazy charakteryzowały się zmiennymi zestawieniami kolorystycznymi opartymi na żółciach, czerwieniach i szarościach, przechodzących w różne odcienie czerni. Również zainteresowania artystki, przypadające na 2 połowę lat 50., ewoluowały w kierunku informelu i taszyzmu. Lata 60. zaowocowały w twórczości Broll obrazami medytacyjnymi, będącymi jednocześnie nowym podejściem do aktu twórczego, zdecydowanie wyróżniającym sztukę artystki na artystyczno-politycznej mapie Polski. Również okres znacznych ograniczeń swobody twórczej i odgórnie nakazanych ideologicznych i artystycznych w przełomie lat 40. i 50. przełamywały spotkania Broll w kręgu przyjaciół pozwalające na swobodne dyskusje o sztuce. Wspólne pole ich działań przejawiało się w niechęci do narzucanej wizji powojennej plastyki w duchu realizmu socjalistycznego. Sama artystka po latach tak wspominała ten okres: „Niepostrzeżenie na socrealistycznym betonie wyłaniała się mała wysepka pełna olśnień. (…) Było nabożne oglądanie przemyconych z Zachodu pocztówek z reprodukcjami impresjonistów. Fascynujące rozmowy o zgniłej zachodniej literaturze, nostalgiczne piosenki płynące z gitar. A był to czas, kiedy socrealistyczny demon zawładnął, poza małymi wyjątkami, całą artystyczną Polską” (Urszula Broll, Krąg St-53, [w:] St-53: twórcy, postawy, ślady. Katowicki underground artystyczny po 1953, [red.] Aleksandra Niesyto, Katowice 2003, s. 47). Na początku lat 50. Broll poznała Konrada Swinarskiego. Będąc w gronie jego studentów II Wydziału Grafiki Programowej krakowskiej ASP z siedzibą w Katowicach, została zapoznana ze skryptem „Teorii widzenia” Strzemińskiego. Oprócz poszerzenia wiedzy na temat rozwoju sztuki i zdobyczy europejskiego malarstwa początku XX wieku działania te pozwalały ukształtować w sposób nowatorski własne dokonania twórcze. Rozwijająca się wówczas grupa samokształceniowa już w 1953 zorganizowała wystawę w prywatnym domu jednego z uczestników. Natomiast pierwsza oficjalna ekspozycja miała miejsce w 1956, która to ukonstytuowała grupę St-53. Jej nazwa jest odczytywana z uwzględnieniem pierwszych liter słów: Stalinogród (nazwa ówczesnych Katowic obowiązująca do 1956), Strzemiński, Studyjność oraz rok powstania grupy.