Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Leopold Gottlieb
"Study" ("Study of a nude")
oil/canvas, 81,50 x 65,50 cm
Leopold Gottlieb pochodził z rodziny będącej swoistym fenomenem polskiej sztuki. Czterej bracia Gottliebowie byli malarzami. O ile Marcina i Filipa wspomina się w opracowaniach rzadko, o tyle Maurycego uznaje się za najwybitniejszego twórcę żydowskiego w historii artystycznej XIX stulecia. Leopold, jego najmłodszy, zaliczał się już do innej generacji: modernistów początku XX stulecia. Artystyczną edukację rozpoczął w latach 1896-1902 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Jego profesorami byli Jacek Malczewski i Teodor Axentowicz – kontakt z tymi profesorami dawał mu więc wgląd w nowe tendencje ówczesnej sztuki. W 1903 roku uczęszczał na zajęcia w prywatnej pracowni Antona Ažbego – słoweńskiego malarza, w którego atelier uczyli się moderniści z całej Europy, jak choćby Wassily Kandinsky, Kuźma Petrov-Wodkin czy Eugeniusz Zak. W 1905 roku – już po debiucie w paryskim Salonie Niezależnych – w Krakowie Gottlieb należał do Grupy Pięciu, w skład której wchodzili również Witold Wojtkiewicz, Wlastimil Hofman, Mieczysław Jakimowicz i Jan Rembowski. Reprezentowali oni jeszcze symbolizm i wczesny ekspresjonizm, ale ich działalność należy uznać za wczesnoawangardowy manifest w sztuce polskiej. Ponad 10 lat później autor włączył się już w pełnoprawną awangardę – ugrupowanie Ekspresjonistów Polskich, później formistów. W swej twórczości łączył elementy wzięte z wielu kultur. W 1906 znalazł się w Jerozolimie, gdzie nauczał malarstwa w Szkole Sztuki i Rzemiosła Bezalel. Założona niewiele wcześniej, była ośrodkiem renesansu sztuki żydowskiej. Kształciła artystów, a także rękodzielników, starano się w niej wypracować nowoczesny styl narodowy. Gottlieb nigdy nie odciął się od tradycji przodków i swoim dziełom do niej nawiązującym nadawał modernistyczną formę. W środowisku paryskim od 1908 malarz związany był z Eugeniuszem Zakiem, Melą Muter i Mojżeszem Kislingiem. Stał się bywalcem Closerie des Lilas i zawarł znajomość z krytykiem Adolfem Baslerem. Wraz z wybuchem Wielkiej Wojny zdecydował się na powrót do kraju. Tam zaciągnął się do Legionów Polskich, a jego frontowe rysunki i grafiki stanowią bodaj najwybitniejszą grupę prac legionistów-artystów. Tworzył portrety i sceny dokumentujące życie towarzyszy broni. Nie sposób podsumować jego liczne wystawy oraz uczestnictwo w grupach artystycznych. Był członkiem wiedeńskiego Hagenbundu, polskiego ugrupowania „Rytm”, później „Nowej Generacji”. Brał udział w wielu wystawach zbiorowych; szereg pokazów indywidualnych odbył się w drugiej połowie lat 20. i na początku lat 30. XX wieku w Paryżu, Pittsburghu (Carnegie Institute, 1933). Duża, pośmiertna wystawa autora miała miejsce w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1935). Paryski rozdział twórczości Gottlieba to obrazy symboliczne o ekspresyjnej manierze. W całym dorobku artysty rezonowała znajomość dzieł Egona Schiele i Oskara Kokoschki. Wielokrotnie malował sceny zaczerpnięte ze Starego i Nowego Testamentu, czym łączył tradycję żydowską i chrześcijańską. W centrum jego sztuki znajdowała się figura ludzka, którą stylizował i której nadawał harmonijne, acz intensywne w wyrazie formy. Posługiwał się stonowaną, często monochromatyczną kolorystyką, ożywianą intensywnymi akcentami zieleni, czerwieni czy błękitu. Dążył do zrytmizowania kompozycji. Gottlieb pragnął wyrazić treści egzystencjalne, toteż postaci często sytuował w umownych sytuacjach spoczynku, pracy, posiłku czy religijnej medytacji. Prezentowane dzieło wpisuje się w grupę prac z ostatniej fazy twórczości Gottlieba, kiedy malarza interesowały wizerunki kobiet w domowej scenerii. W tych późnych pracach malarza obserwujemy sceny kuchenne, momenty upiększania się, ale też obrazy macierzyństwa. Jedne z krytyków pisał o nich: „Tematem tych ostatnich kompozycji jest kobieta, albo raczej kobiecość; kobiecość z tajemnicą macierzyństwa, z intymnością prac domowych, z wdziękiem zabiegów o upiększenie życia i upiększenie własnej postaci. Ta wizja do tego stopnia opanowuje wyobraźnię artysty, że powtarza wielokrotnie te same tematy – aż do jednostajności i monotonii” (Wacław Husarski, Wystawy w IPS-ie. T. Czyżewski – L. Gottlieb, „Czas” (Kraków) – „Dzień Polski” (Warszawa) 1935, nr 180). Choć ostatni etap twórczości Gottlieba nazywany jest okresem „białym”, to wiele jego prac nie została wówczas rozwiązana w typowo biało-perlistej palecie, czego dowód odnajdujemy w prezentowanym „Studium aktu”, gdzie obecne są biele, błękitne szarości, ugry czy brązy. Drapieżna ekspresja w prezentowanej pracy wynika z mocnego skrótu ciała modelki i rytmicznej kompozycji płaszczyzny obrazu, co przypomina o podziwie malarza dla XVI-wiecznych manierystów.
Artist | Leopold Gottlieb |
---|---|
Artist's Life | (1879 - 1934) |
Title | "Study" ("Study of a nude") |
Date | 1934 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 81.5 x 65.5 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | Ecole de Paris |
Other Notes | on the reverse a stamp of art supplies manufacturer Lucien Lefebvre-Foinet, on the stretcher a partially preserved, paper label of this manufacturer, a paper label described with an ink: '[...] | Aurelia Gottlieb', a labed described by the number: ' 121' and a pencil deposit number of Muzeum Śląskiego in Katowice: 'MŚK/dep/1721/SeM' |
Literature | Wystawa prac Leopolda Gottlieba, exhibition catalogue, Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa 1935, p. 26, cat. no. 127 (as "Studium aktu") photo of the painting described by the artist's wife, Aurelia Gottlieb, Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne, National Museum in Warsaw, DI 99710 |
Requires a permit to export outside of Poland | Yes |
Exhibited | Wystawa prac Leopolda Gottlieba, Instytut Propagandy Sztuki, Warsaw, June 1935 |
Opinions | attributional opinion of dr. Artur Tanikowski from 2024 |
Leopold Gottlieb
oil/canvas, 81,50 x 65,50 cm
"Study" ("Study of a nude")
Artist | Leopold Gottlieb |
---|---|
Artist's Life | (1879 - 1934) |
Title | "Study" ("Study of a nude") |
Date | 1934 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 81.5 x 65.5 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | Ecole de Paris |
Other Notes | on the reverse a stamp of art supplies manufacturer Lucien Lefebvre-Foinet, on the stretcher a partially preserved, paper label of this manufacturer, a paper label described with an ink: '[...] | Aurelia Gottlieb', a labed described by the number: ' 121' and a pencil deposit number of Muzeum Śląskiego in Katowice: 'MŚK/dep/1721/SeM' |
Literature | Wystawa prac Leopolda Gottlieba, exhibition catalogue, Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa 1935, p. 26, cat. no. 127 (as "Studium aktu") photo of the painting described by the artist's wife, Aurelia Gottlieb, Zbiory Ikonograficzne i Fotograficzne, National Museum in Warsaw, DI 99710 |
Requires a permit to export outside of Poland | Yes |
Exhibited | Wystawa prac Leopolda Gottlieba, Instytut Propagandy Sztuki, Warsaw, June 1935 |
Opinions | attributional opinion of dr. Artur Tanikowski from 2024 |