Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Jerzy Panek
Landscape
oil/canvas, 15,50 x 25,50 cm
Twórczość Jerzego Panka kojarzona jest przede wszystkim z drzeworytami. Ciosane, czy tez haratane dechy, jak mawiał sam artysta stały się jego wizytówką, które przyniosły mu światowy rozgłos, a na rodzimym gruncie nagrodę imienia Jana Cybisa, którą artysta otrzymał w 1986 roku. Równolegle jednak z grafiką Panek rozwijał swoje malarstwo i rysunek. Jerzy Panek studiował w Krakowie w latach 1937-42 w Państwowym Instytucie Sztuk Pięknych - pod kierunkiem Andrzeja Jurkiewicza i Władysława Jarockiego. Następnie w okresie okupacji kształcił się w Kunstgewerbeschule, gdzie poznał między innymi Adama Hofmanna i Mieczysława Porębskiego. Następnie w latach 1945-48 kontynuował naukę w ASP, tym razem pod opieką Eugeniusza Eibischa i Zbigniewa Pronaszki. Dyplom uzyskał w roku 1955. Krótko, na przełomie lat 1967 i 1968, pracował jako pedagog. Jednak szybko opuścił mury uczelni. Sztywne ramy akademickiego nauczania nie były w stanie utrzymać temperamentu artysty. Panek zdecydowanie lepiej odnajdywał się w roli outsidera, choć nigdy nie stronił od kontaktów z innymi artystami. Jednak gdy tworzył, całkowicie się temu poświęcał, a to wymagało od niego wyrzeczeń, na które nie mógłby sobie pozwolić pracując na uczelni. Stąd też W zasadzie punktem wyjścia, jak w przypadku wielu artystów pokolenia Jerzego Panka tworzących po wojnie w Krakowie była tradycja koloryzmu. Ta tradycja równała się często z dosyć rygorystycznym akademickie podejściem do umiejętności technicznych, które dla niektórych było przekleństwem, dla wielu jednak dawała możliwość opanowania warsztatu, z którego artysta korzystał w trakcie całej swojej późniejszej kariery. Krakowska edukacja dawała fundament, z kolei możliwość kształcenia się pod okiem kolorystów pewien zasób cech w sferze kreatywnej, które ujawniały się dopiero z czasem. Jedną z tych umiejętności, która byłą wspólna wszystkim zanurzonym w tej krakowskiej tradycji była zdolność posługiwania się palmą barwną. Artyści z tego kręgu bardzo dobrze rozumieli też przestrzeń i potrafili przenieść wrażenie rzeczywistości na płaskie płótno właśnie za pomocą bardzo schematycznych plam barwnych. Edukacja w kręgu kolorystów wyzwalała też pewną dozę buntu i, już po zakończonej edukacji, otwierała drogę do najśmielszych eksperymentów formalnych. Prezentowana praca pochodzi z wczesnego, studenckiego okresu w twórczości artysty i wykazuje wiele cech charakterystycznych edukacji w duchu koloryzmu. Odnajdziemy tutaj schematyczność, palmę barwną i impast, które stały się wyznacznikiem tej krakowskiej tradycji. Panek stworzył wiele prac w tym duchu, które cechują się dużą dozą poetyckiego uroku nieraz zestawionego z lirycznym humorem. Prezentowana praca nosi jeszcze jedną bardzo ważną cechę. Została wykonana na niewielkiej desce, co w latach 40. XX wieku było dosyć powszechnym podłożem z uwagi na utrudniony dostęp do materiałów. Artyści często malowali wykorzystując przygodne materiały malarskie, co nadaje tej pracy wyjątkowy charakter. Deska Panka staje się dokumentem z życia artystów powojennego Krakowa, ale też świadectwem edukacji i akademickiej atmosfery, w której wyrosło tak wielu znakomitych polskich artystów. Warto zestawiać tę wczesną prace z późniejszymi malarskimi realizacjami Panka żeby w pełni zrozumieć drogę jaką artysta pokonał na przestrzeni lat. Z czasem, Panek porzuciła kolorystyczną plamę barwną na rzecz bardziej ograniczonego, modernistycznego języka malarskiego. Podobnie jak w drzeworytach, bardzo zawyżył swoją paletę tematów i wątków, ograniczając się głównie do przestawiania schematów ludzi i zwierząt. Odrzucał anegdotę, rezygnował z niepotrzebnej gadatliwości w sferze kolorów, motywów i form. Jego metodę twórczą można by opisać terminem chłopski modernizm. Jego toporne bryły, zdeformowane postacie, choć bardzo ludowe w swoim charakterze, bardzo odważnie przekraczały konwencje dawniej ustanowione w ramach nauczania w duchu koloryzmu. Niewielkie prace Panka miały jeszcze jedną cechę charakterystyczną. O ile jego grafiki były pracami, które artysta chętnie pokazywał i wysyłał na konkursy na całym świecie, to jego twórczość malarska pozostawała głównie w sferze prywatnej. Wiele z prac malowanych przez Panka trafiało w ręce przyjaciół artysty i tak też mogło stać się z prezentowana na aukcji pracą.
Artist | Jerzy Panek |
---|---|
Artist's Life | (1918 - 2001) |
Title | Landscape |
Date | 1946 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 15.5 x 25.5 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | koloryzm powojenny |
Signature | signed and dated in pencil on the reverse: 'Jerzy Panek 46' |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Jerzy Panek
oil/canvas, 15,50 x 25,50 cm
Landscape
Artist | Jerzy Panek |
---|---|
Artist's Life | (1918 - 2001) |
Title | Landscape |
Date | 1946 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 15.5 x 25.5 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | koloryzm powojenny |
Signature | signed and dated in pencil on the reverse: 'Jerzy Panek 46' |
Requires a permit to export outside of Poland | No |