Newsletter
If you want to be up to date, sign up to receive our newsletter enter your email below.
Newsletter
Edward Dwurnik
"Red Cross" from the sersies "Sportsmen (XV)"
oil/canvas, 210 x 144 cm
Już na pierwszy rzut oka w pracach Edwarda Dwurnika, który zapisał się w historii polskiej sztuki jako jeden z najważniejszych malarzy, dostrzec można wyraźne społeczne zacięcie. Jego twórczość, wnikliwie opisująca polską rzeczywistość, nie unikała zarówno jej przywar, jak i absurdów. Malując świat, który go otaczał, Dwurnik nie idealizował go, lecz oddawał w swoich płótnach obraz kraju takim, jakim go widział – często szarym, surowym, pełnym sprzeczności. Tworzył sztukę bezpośrednią, dotykającą codzienności, nie stroniąc przy tym od ironii i nostalgii. Dzieła malarza układają się w charakterystyczne cykle, takie jak Podróże autostopem, Robotnicy, Warszawa czy Sportowcy. W każdym z nich skupiał się na zwykłym obywatelu, podkreślając jego życie, codzienne troski i specyfikę otaczającego go świata. Jego sztuka była w pewnym sensie kroniką życia w PRL-u, swoistym malarskim dokumentem epoki. „Nie tworzę legendy – jestem obiektywnym, twardym realistą […] interesują mnie polscy przeciętni ludzie. Uważam, że nie są oni przeciętni, ponieważ to oni mnie wychowali. Znam ich sprawy, ubiór, zwyczaje.” Edward Dwurnik Jednym z cykli, w którym ta idea widoczna jest szczególnie mocno, są właśnie Sportowcy. Tytuł, wbrew intuicyjnemu skojarzeniu, nie odnosi się do atletów, lecz do popularnych w czasach PRL papierosów „Sport”. To dowcipna gra słów, która odzwierciedla ironiczne spojrzenie artysty na otaczającą go rzeczywistość – zabieg charakterystyczny nie tylko dla tego cyklu, ale dla całej jego twórczości. Postaci przedstawione w Sportowcach niekoniecznie palą papierosy – to raczej humorystyczne odniesienie do ich codzienności, rutyny i sposobu bycia. Każdy obraz z serii jest numerowany i opatrzony tytułem, który zostaje wpisany w kompozycję obrazu, wzmacniając jego znaczenie. W Czerwonym Krzyżu Dwurnik przedstawia – być może – pracowników kolei, przypadkowych obywateli, a może wręcz pomniki typowego mieszkańca PRL. Nie jest to jednak jedynie metaforyczna idea – figury te są dosłownie ukazane jako popiersia, co doskonale wpisuje się w szerszy zamysł artysty. Dwurnik buduje swoim malarstwem pomnik przeciętnego obywatela, nadając mu formę monumentalną, choć jednocześnie ironiczną i krytyczną. Kompozycja jest ciemna, pełna napięcia i budząca niepokój, ale jednocześnie niezwykle intrygująca. Tło, przedstawiające miasto, przywodzi na myśl ekspresjonistyczne przedstawienia z początku XX wieku – ten motyw powtarza się w wielu dziełach Dwurnika. Jego charakterystyczny styl, łączący brutalną szczerość z groteskową deformacją, ukształtował się już na wczesnym etapie jego twórczości i pozostał jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów jego malarstwa. Sportowcy to doskonały przykład tej konsekwencji – malarstwa, które nie tylko dokumentuje rzeczywistość, ale też ją komentuje, bawi się nią i poddaje artystycznej interpretacji.
Artist | Edward Dwurnik |
---|---|
Artist's Life | (1943 - 2018) |
Title | "Red Cross" from the sersies "Sportsmen (XV)" |
Date | 1984 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 210 x 144 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | nowa ekspresja |
Signature | signed, dated lower right: '1984. | E. DWURNIK.' and described lower left.: 'CYKL: SPORTOWCY' and lower center: 'CZERWONY KRZYŻ' |
Other Notes | signed, dated, described and numbered on the reverse: '984 | 1984 | E. DWURNIK | NR: XV-193-984 | CZERWONY KRZYŻ | 210x144' Van Abbe Museum sticker on the stretcher |
Literature | Dwurnik. Spis prac malarskich, ed. Pola Dwurnik, Zacheta National Art Gallery, Warsaw 2001, published as an addendum to the exhibition catalogue „Edward Dwurnik. Malarstwo. Próba retrospektywy", (8.09-7.10.2001), Series XVI „Sportowcy”, cat. no. 193, no. 984, n.p. Sportowcy 1972-1992, ed. Pola Dwurnik, Warsaw 2011, cat. no 193, pp. 356-357 (ill.), 511 (list of works) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | Edward Dwurnik. Schilderijen, tekeningen en beelden, Stedelijk Van Abbemuseum, Eindhoven, 16.02-29.03.1985 |
Opinions | work in the Dwurnik Foundation's online archive: https://edwarddwurnik.pl/index.php/Detail/objects/1681 [access: 24.02.2025] |
Edward Dwurnik
oil/canvas, 210 x 144 cm
"Red Cross" from the sersies "Sportsmen (XV)"
Artist | Edward Dwurnik |
---|---|
Artist's Life | (1943 - 2018) |
Title | "Red Cross" from the sersies "Sportsmen (XV)" |
Date | 1984 |
Medium | oil |
Material, base | canvas |
Kind | malarstwo sztalugowe |
Dimensions | 210 x 144 cm |
Category Name | Painting & Drawing |
Style | nowa ekspresja |
Signature | signed, dated lower right: '1984. | E. DWURNIK.' and described lower left.: 'CYKL: SPORTOWCY' and lower center: 'CZERWONY KRZYŻ' |
Other Notes | signed, dated, described and numbered on the reverse: '984 | 1984 | E. DWURNIK | NR: XV-193-984 | CZERWONY KRZYŻ | 210x144' Van Abbe Museum sticker on the stretcher |
Literature | Dwurnik. Spis prac malarskich, ed. Pola Dwurnik, Zacheta National Art Gallery, Warsaw 2001, published as an addendum to the exhibition catalogue „Edward Dwurnik. Malarstwo. Próba retrospektywy", (8.09-7.10.2001), Series XVI „Sportowcy”, cat. no. 193, no. 984, n.p. Sportowcy 1972-1992, ed. Pola Dwurnik, Warsaw 2011, cat. no 193, pp. 356-357 (ill.), 511 (list of works) |
Requires a permit to export outside of Poland | No |
Exhibited | Edward Dwurnik. Schilderijen, tekeningen en beelden, Stedelijk Van Abbemuseum, Eindhoven, 16.02-29.03.1985 |
Opinions | work in the Dwurnik Foundation's online archive: https://edwarddwurnik.pl/index.php/Detail/objects/1681 [access: 24.02.2025] |