Od kulis, czyli rzeczy teatralne

Światła, kostiumy, scena, kurtyna, gmach, program czy afisz – to tylko niektóre z obiektów kojarzonych z teatrem. Z okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Teatru, zapraszamy do zapoznania się z ofertą DESA Home, w której odsłonimy rąbka tajemnicy, a w zasadzie – zaprosimy Państwa za kulisy.

 

Projekty scenografii

Scenografia – przestrzeń w której na scenie funkcjonują aktorzy. Niby jest to błahe określenie, ale od tego zależy nie tylko wygląd spektaklu, ale również ruch sceniczny aktora.

Współtwórcą nowoczesnej polskiej scenografii był Karol Frycz (1877-1963) – malarz, reżyser teatralny, historyk sztuki. Był on mentorem wielu pokoleń polskich scenografów. Do najważniejszych dokonań Karola Frycza należy zmiana w sposobie tworzenia scenografii – z jednowymiarowej, płóciennej na trójwymiarową, aranżując całą przestrzeń sceniczną. Był nie tylko scenografem, ale również kostiumografem, wprowadzając na polskie sceny stylizowane kostiumy historyczne

Do grona uznanych scenografów niewątpliwie należy również Antoni Uniechowski (1903-1976). Początkowo znany jako grafik, ilustrator i rysownik, jako scenograf debiutował w 1957 roku, tworząc wówczas aranżację sceniczną do Podróży po Warszawie w Teatrze Powszechnym. W późniejszych latach często współpracował z Teatrem Telewizji.

 

 

Fotografia teatralna

Uchwycenie ekspresji aktorów z nieznanej widzom perspektywy wydaje się wejściem w intymną przestrzeń teatru – na scenę. To intymne zbliżenie do sceny zawdzięczamy fotografii teatralnej.  Swoiste przekroczenie czwartej ściany daje nam niekiedy pełen obraz kunsztu pracy aktorów, charakteryzatorów, kostiumografów, ale też oświetleniowców. Wszakże teatr również światłem stoi.

Widać to szczególnie na zdjęciu autorstwa Wojciecha Plewińskiego (ur. 1928) z „Szewców” Witkacego w reżyserii Jerzego Jarockiego, wystawianych w 1971 w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie. W kadrze wydać tylko ekspresję aktorów w scenie zbiorowej, wśród której znaleźć można między innymi Jerzego Trelę czy Marka Walczewskiego, ale również kunszt scenografii Krystyny Zachwatowicz-Wajdy. Fotografia teatralna to ujęcie w statycznym kadrze ekspresyjnych emocji, a wykonanie zdjęcia w technice czarno-białej tylko pogłębia tę feerię emocji.

 

 

 

Kulisy

Niewątpliwie ciekawym obiektem jest również toaletka z Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, tym bardziej, że związana jest z zakulisowym życiem znanego i uznanego w świecie teatralnym miejsca kultury.

Teatr Wielki – Opera Narodowa mieści się w gmachu projektu Antoniego Corazziego, zbudowanym w latach 1825-1833 na potrzeby przeniesionego wówczas z Placu Krasińskich Teatru Narodowego. Z uwagi na represje związane z upadkiem powstania listopadowego, nazwa instytucji została zmieniona na nawiązujący do gabarytów obiektu Teatr Wielki. W wyniku działań wojennych  gmach ten został zniszczony w 75%. Po odbudowie nadano budynkowi nową nazwę – Państwowa Opera i Filharmonia w Warszawie, wówczas rozpoczęto zmianę charakterystyki wystawianych sztuk, łączonych już nie tylko z teatrem dramatycznym, ale przede wszystkim z teatrem muzycznym. Przez lata nazwa gmachu przechodziła ewolucję – ostatnia zmiana nazwy nastąpiła w 1998 roku, wówczas nadano teatrowi nazwę Teatr Wielki-Opera Narodowa. Budynek ten nie jest jedynie miejscem istnienia Opery Narodowej, Polskiego Baletu Narodowego i Muzeum Teatralnego– część obiektu zajmuje Teatr Narodowy

 

 

Plakat teatralny 

W produkcji spektaklu nie tylko warstwa sceniczna jest ważna, ale również promocja tworzonego spektaklu. Powstające w tym celu plakaty teatralne są małymi dziełami sztuki, które dzięki kreatywności twórców, niemal w pigułce zbierają sens i znaczenie spektaklu.

Do czołowych nazwisk polskich twórców plakatów teatralnych zaliczyć można między innymi Andrzeja Pągowskiego, Jana Lenicę, Franciszka Starowieyskiego, których plakaty teatralne znaleźć można w ofercie DESA Home.