Kobiety polskiego designu 

W Desa Home marzec jest miesiącem kobiet. To czas, w którym chcemy wyróżnić i promować kobiece postaci funkcjonujące na polskim rynku sztuki. Wspierając artystki tworzące niesamowite i wybitne dzieła, stworzyliśmy selekcje, w których odnaleźć można ich zachwycającą twórczość.

Tymczasem pochylmy się na chwilę nad kobietami, które stały się fundamentem i sercem polskiego designu lat 60., całkowicie zmieniając jego oblicze

Zofia Szydłowska

W 1949 Zofia Szydłowska, królowa polskiej sztuki ludowej, powołała do życia bezprecedensową instytucję – Centralę Przemysłu Ludowego i Artystycznego (Cepelia), która miała uporządkować zasady produkcji i obrotu towarowego wytwórczości ludowej. Zofia Szydłowska chciała odmienić gust społeczeństwa, wprowadzając do jego nowoczesnych mieszkań ludową twórczość. Szydłowska chciała, podobnie jak w latach międzywojennych, wskrzesić polską sztukę ludową i uczynić z niej „maleńką enklawę, wyspę estetyki, kultury, artyzmu i wykwintu”.

Cepelia z czasem nadała ludowy rys współczesnym polskim wnętrzom i założyła rustykalny futerał na nadwiślańską nowoczesność.

Wanda Telakowska

Wanda Telakowska, dyrektorka ds. artystycznych wówczas nowopowstałego Instytutu Wzornictwa Przemysłowego, przez cały czas trwania swojej kariery wspierała rozwój kariery polskich projektantów, których dziś uważa się za najważniejsze postacie polskiego designu.

Jednym słowem można powiedzieć, że już u swojego zarania współczesne wzornictwo w Polsce było kształtowane i zarządzane przez kobiety…

Zbigniewa Śliwowska-Wawrzyniak

Wybitną projektantką tamtych czasów, o której nie sposób nie wspomnieć, jest Zbigniewa Śliwowska-Wawrzyniak, która od momentu uzyskania dyplomu pracowała jako projektantka w fabrykach porcelany „Wałbrzych” i „Krzysztof” w Wałbrzychu.

„(…) Zbigniewa Śliwowska, autorka bardzo popularniej ‘Grzybiarki’, określanej też mianem ‘Damy z koszykiem’. Śliwowska zajmowała się głównie projektowaniem form galanteryjnych i małych kompletów naczyniowych. Spośród jej projektów na wyróżnienie zasługują dwa wazony: ‘Calypso’ – wysoki, o mocnym, pękatym korpusie przeprutym łezkowatym ażurem – i ‘Kropla’ – o gruszkowatej podstawie, łagodnie prowadzonej wygiętej szyi z delikatnie ściętym pod kątem wylewem” (B. Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Wydawnictwo studio BAKA, Wrocław 2011, s. 120). 

Wiesława Gołajewska

Kolejna fenomenalna postać to Wiesława Gołajewska. Absolwentka Wydziału Ceramiki PWSSP we Wrocławiu. W latach 1953-55 pracowała w Zjednoczonym Przemyśle Ceramicznym jako starszy inspektor ds. wzornictwa, a następnie w Pruszkowie w latach 1963-67 jako projektantka form i dekoracji. Była m.in. autorką serwisu Sonia, a także licznych wazonów, pater oraz popielniczek. Dziś jej projekty uznawane są za ikony polskiego designu lat 60.

Znany i uwielbiany wazon ‘chlapaniec’ pochodzi z Zakładów Porcelitu z Pruszkowa. Wykonany jest z porcelitu zdobionego szkliwem zbiegającym. Wyrób ten nagrodzony był na targach w Poznaniu złotym medalem za ciekawą formę i interesującą dekorację.

Danuta Duszniak

Danuta Duszniak urodziła się 25 marca 1926 we Lwowie, mieszkała z rodzicami i siostrą w Stanisławowie. W czasie wojny rodzina była zmuszona przenieść się do Warszawy, w której projektantka mieszka do dzisiaj. W 1953 ukończyła studia na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Pracowała jako projektantka w Zakładzie Ceramiki i Szkła Instytutu Wzornictwa Przemysłowego razem z Zofią Galińską, Zofią Palową i Zofią Przybyszewską. Po 1968 projektowała także dla Instytutu Szkła i Ceramiki w Warszawie, była kierowniczką artystyczną Spółdzielni Rękodzieła Artystycznego „Kanon”, pełniła nadzór artystyczny nad pracami Spółdzielni Kwiatogal, miała także epizod związany z modą w Spółdzielni Dzianina. We własnej pracowni przy ul. Kredytowej 8 tworzyła ceramikę unikatową. Jej najbardziej znane prace to dzbanek „Kolumb” z 1956 (który nie wszedł do produkcji i znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie), serwisy „Prometeusz” i „Koko” z 1959, wazon „Rock and Roll” z 1957, wazony „Kostka” i „Flora”.

Danuta Duszniak, będąc projektantką IWP, stworzyła kilkadziesiąt wzorów ceramiki użytkowej. Nadal projektuje, w ostatnim czasie serwis kawowy, naczynia dla osób chorych na Parkinsona czy serię geometrycznych wazonów.