„Eksperymenty na sobie i innych wskazywały, że malarstwo czyha na moje zdrowie i życie. Prawa i możliwości malarstwa są ograniczone i ci z nas, którzy zajmują się między innymi malarstwem, zauważyli, że kluczem do malarstwa stają się zajęcia uboczne (malowanie ścian, krawiectwo, hodowla ptactwa, garncarstwo, stolarstwo, itd.). Stąd wniosek: artysta powinien umieć wszystko. Malowanie uosabiające rozsądek, przezorność, spryt, cwaniactwo, przeciętność, zadufanie, trywialność, nie jest mi obce. Jestem malarzem ogarniętym rozpaczą, przestaję wierzyć, liczę na absurd, tracę zaufanie do pamięci i ta postawa nie jest dla mnie wzorem”. Włodzimierz Pawlak BADAJĄC ZAKRES ZNACZEŃ Prezentowany obraz „Linie VII” oddaje charakterystyczne dla twórczości Włodzimierza Pawlaka podejście do płaszczyzny obrazu oparte na graficznych siatkach ideogramów, wykresów, map oraz znaków symbolizujących wiedzę i kulturę. Władysław Strzemiński obok Kazimierza Malewicza był dla Pawlaka najważniejszym twórcą. Jak sam przyznaje, ich sztuka stanowi dla niego zarówno olśnienie, jak i przekleństwo, od którego nie chce i też nie może się uwolnić. W jednej z wypowiedzi artysta sam przyznał się do stopniowego odejścia od tradycyjnych koncepcji obrazu w celu uzyskania najskromniejszych i najprostszych środków wyrazu. Pawlak w swojej twórczości podejmuje badania nad zakresem znaczeń. Dobierając odpowiedni przedział pojęć, określa granice oraz zestawia wybrane obiekty i znaki. Jego język abstrakcji, będący podstawowym narzędziem w procesie twórczym, ma znamiona naukowe i filozoficzne. Jak zauważa Janusz Zagrodzki: „Artysta napięciem, subtelnością i bezpośredniością rejestruje swoje odczucia i przekazuje je odbiorcom. Jest to ten rodzaj oddziaływania, w którym widz zatrzymuje wzrok na szczególe, włącza się w strukturę obrazu, współistnieje z nim, pozwala zawładnąć sobą. (…) Celem było zawarcie w obrazie pełni doznań, od duchowości ku fizyczności” (Janusz Zagrodzki, Poważny jak biel i czerń, [w:] Włodzimierz Pawlak. Autoportret w powidokach, [red.] Agnieszka Szewczyk, katalog wystawy, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2008, s. 26). Głównym polem doświadczalnym w twórczości Pawlaka jest przestrzeń logiczna, którą rozpatruje w sferze teoretycznej oraz poprzez tablice dydaktyczne. Również w „Liniach VII” artysta bada zakres znaczeń, wybiera podstawowe pojęcia, określa granice i zestawia wybrane obiekty oraz znaki. Kluczową rolę odgrywa tu wyobraźnia, która kreuje wartości wizualne i mentalne. Owa poetyka przekazu charakteryzuje całokształt twórczości Pawlaka i współistnieje ona z materią malarską wypełniającą kompozycje. Za pomocą napięcia i subtelności artysta bezpośrednio rejestruje swoje odczucia i przekazuje je odbiorcom. Widoczny w jego twórczości katalog doznań, od duchowości ku fizyczności został następująco określony przez Pawlaka jeszcze w okresie działań w Gruppie: „Malowanie obrazów nie jest trudniejsze od malowania furtki, sufitu, parapetu. Przekonany jestem o tym. Ba, byleby użyć takiej powagi w obrazie, jaką posiada zabieg malowania furtki, sufitu, parapetu, dla metaforyzacji czegoś”. (Włodzimierz Pawlak, Przeczuwanie pewnego zjawiska w sztuce, „Oj dobrze już” [1984], nr 1).