„Walka z terrorem przedmiotów może zmienić swój teren i charakter, ale nie może się bez niej obejść żaden twórczy wysiłek, żadna praca wyobraźni. Powstaniu każdego nowego artystycznego dzieła, obdarzonego nowa forma i nowa skala działania, będzie zawsze towarzyszyć nieustępliwy opór przedmiotów...”. Jan Tarasin W przestrzeni obrazów Tarasina rozgrywają się skomplikowane i wielowątkowe sytuacje. Przedmioty i ludzie, a raczej znaki przedmiotów i ludzi, uproszczone i skondensowane, sprowadzone do plamy barwnej, grupują się i rozpraszają zgodnie z wewnętrzną logiką kompozycji. Porządek, któremu podlegają kompozycje autora, zezwala jednak na wyjątki – system jest elastyczny, wyrósł z obserwacji przyrody, nie w warunkach klinicznych. Jan Tarasin w swojej twórczości od zawsze koncentrował się na świecie przedmiotów. Artysta rozpoczął od realistycznego przedstawiania obiektów, które z biegiem czasu coraz bardziej upraszczał, przekształcając je w abstrakcyjne symbole. Są to znaki-przedmioty, ślady kształtów zaczerpniętych z bezpośredniej, otaczającej nas rzeczywistości, przywodzące na myśl litery nieistniejącego alfabetu. Obrazy Tarasina są oddzielnym uniwersum, które wytworzył artysta, przez lata konsekwentnie rozwijając swoją wizję. Jego świat został zbudowany ze swoistych symboli, które zawsze są podporządkowane właściwym mu zasadom kompozycji. Tarasin wykorzystuje zbliżone kadry, skupiając się na powiększeniu drobnych fragmentów rzeczywistości, szukając w detalach natury istoty tego, co najważniejsze. Artysta zdaje się dążyć do uchwycenia i ukazania świata wzajemnych zależności, napięć oraz powiązań. Na płaszczyźnie zamkniętej kwadratem ramy, przedmioty i znaki rozpychają się i walczą o uwagę widza kolorem i kształtem. Każdy z nich wydaje się chcieć zaznaczyć, że jest w tej układance najważniejszym elementem. Krytyczka sztuki, Ewa Gorządek, tłumaczyła, że obrazy Jana Tarasina na przestrzeni całej jego twórczości były podporządkowane jednej idei: „konkretyzacji świata przenikających i nakładających się układów, ruchu sprzecznych sił, ich uwikłań i relacji, porządku, ale i nieustającej zmienności. Traktował je jako model intelektualny, mówiący za pomocą plastycznych znaków o harmonii i dysharmonii w świecie” (Ewa Gorządek, Jan Tarasin, źródło: https://culture. pl/pl/tworca/jan- -tarasin, dostęp: 10.11.2023, [cyt. za:] Monika Jadzińska, Rytm nieregularny, zmienny… [w:] Jan Tarasin. Metamalarstwo, [red.] Iwona Szmelter, Warszawa 2017, s. 83. W latach 70. XX w. Jan Tarasin tworzył serię obrazów pod wspólnym tytułem „Pożar”, w których dominowały intensywne czerwienie i pomarańcze. W dobrze nam znany, organiczny, spokojny i stateczny świat malarstwa artysty wkrada się niepokój. Prezentowana na niniejszej aukcji praca stanowi nawiązanie do tego cyklu oraz jego kontynuację. W porównaniu do obrazów z cyklu „Pożar”, kompozycja jest bardziej statyczna, uporządkowana, a kolorystyka stonowana, utrzymana w odcieniach brązów i czerni. Cechą charakterystyczną obrazów Jana Tarasina z tego okresu było ukazywanie porządku poprzez zrytmizowanie rzeczywistości. Cecha ta dotyczyła obrazów, rysunków oraz serigrafii. Jak pisywał artysta w katalogu wystawy w BWA w Białymstoku: „Większość rysunków i zanotowanych pomysłów, które udało mi się zebrać, dotyczy bardzo bliskich sobie spraw. (…) Rysowanie ruchliwych, niekończących się układów o zmiennym rytmie i nasyceniu, ułożonych w monotonne szeregi, czasem zanikające lub zagęszczające się do granic zagubienia własnego rytmu, katastrofalnego rozpadu lub zaniku, sprawia mi czysto zmysłową przyjemność, jaką daje np. malowanie pejzażu z natury lub wystukiwanie nieskomplikowanego rytmu na jakimś perkusyjnym instrumencie (Jan Tarasin, Spotkania z Tarasinem, Płock 2007, s. 16).