DONIOSŁA DZIEDZINA CZERNI W 1985 dyrektor sztokholmskiego Moderna Museet zaprosił ośmiu polskich artystów związanych wówczas ze słynną Galerią Foksal w Warszawie do wystawy „Dialog”, gdzie mieli zaprezentować swoje dzieła i jednocześnie wytypować ośmiu zagranicznych artystów, z którymi chcieliby być wystawiani. Obok Henryka Stażewskiego, Edwarda Krasińskiego czy Zbigniewa Gostomskiego znalazł się Tomasz Tatarczyk, którego wyborem była z kolei Susan Rothenberg. Amerykańska artystka zapisana na kartach powojennej historii sztuki jako twórczyni „nowego obrazu” i wprowadzająca figurację do sztuki abstrakcyjnej, od czasu jej wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie stała się dla Tatarczyka szczególną inspiracją. O wzajemnych zależnościach postaw obu artystów pisała Asta Bolin: „Magia u Tomasza Tatarczyka jest złowróżbnie brutalna, dając jednak w swym niewzruszonym zwielokrotnieniu rzeczy ostrych i tnących linii próbkę najdokładniejszej woli kształtowania oraz utrzymanej w silnych ryzach desperacji – ze współczesnym odzewem w postaci nacechowanego strachem i nadwrażliwie intensywnego malarstwa Susan Rothenberg” (Asta Bolin, Mote och dialog [Spotkanie i dialog], „Svenska Dagbladet” 1985). Omawiany tryptyk „Czarna skrzynka” wpisuje się w najbardziej charakterystyczne dla twórczości artysty kompozycje lat 80., gdzie Tatarczyk wybraną konkretną formę lub motyw powtarza wielokrotnie, czyniąc je zwornikiem całości zarówno w warstwie malarskiej, jak i znaczeniowej. Źródłem inspiracji było dla artysty jego własne otoczenie oraz miejsce zamieszkania, które tworzyły proste przedmioty, tj. piły, pudełka, obrazy i książki. Prezentowane na płótnach artysty w monochromatycznej estetyce czerni i bieli stawały się tematem będącym punktem wyjścia dla malarskich rozstrzygnięć kompozycyjnych i kolorystycznych. Powtarzalność treści pozwalała Tatarczykowi wypracować różnorodność rozwiązań czysto malarskich: zróżnicowanych faktur, barw, układów kompozycyjnych. Artysta w jednej ze swoich wypowiedzi zwrócił uwagę na rolę doboru malarskich motywów: „Rodzą się czasami przypadkowo. Chodzę, krążę wokół tematu, wokół wycinków rzeczywistości, która na mnie szczególnie oddziałuje – i mam coraz wyraźniejszą, mocniejszą potrzebę, żeby coś z tym zrobić. Wtedy zaczynam pracować i rozwijam temat w cykl, aby przyjrzeć mu się z różnych stron. Oczywiście, na wybór tematu wpływ ma też stan mojego ducha, a także muzeum wyobraźni – dzieła sztuki, sceny z dzieciństwa, nawet kadry z filmu. Na przykład z filmów Jarmuscha, czarno-białych, tchnących pustką i zagubieniem” (Elżbieta Dzikowska, Artyści mówią. Wywiady z mistrzami malarstwa, Izabelin–Warszawa 2011, s. 252). Tatarczyk jest uznawany przez krytyków za autorytet w tzw. doniosłej dziedzinie czerni. Był uważany za analityka, badacza i znawcę szczególnie wrażliwego na czystość tonu i światła. Jak zauważył Jarosław Mikołajewski: „Czerń, a raczej czernie Tomasza Tatarczyka, wypełniają wzgórza, piły, bramy, drogi: twory i przedmioty z orbit najmocniej zaplecionych wokół podkazimierskiego życia artysty. Formy najczęściej, bo za każdym wyjściem do sieni, na ganek, za każdym spojrzeniem w okno nakładające się na jego indywidualną fakturę. Przeto twórca udziela im swojego skupienia. Przeto dla własnego skupienia je pozyskuje: wielokrotnie, aż staną się do końca zgłębionym i niezawodnym znakiem prywatnej religii. Osadzone w czerni, istnieją i nie istnieją, są tym, czym są i równocześnie są własnym widmem. Zdumiewające, jak bezwiednie stają się nagle symbolami, z nieprzewidywalną złożonością swoich znaczeń. A Tomasz? Poznaje świat i siebie samego tak dalece, jak to tylko jest możliwe, i bezustannie stwarza na nowo. Robi więc wszystko, co da się w życiu uczynić. I to przy rzadkim już dzisiaj wtórze zapachu olejnej farby i zmysłowego mięsa impastu, na dużych powierzchniach płócien, w ostatecznym wyrazie niezwykle jątrzących i pięknych” (Jarosław Mikołajewski, Tomasz Tatarczyk, katalog wystawy w galerii Stara, Lublin 1993, s. nlb.).