Newsletter
Jeśli chcesz otrzymywać aktualne informacje dotyczące oferty Desa Home - zapisz się do naszego newslettera.
Newsletter
Karol Hiller
Kompozycja heliograficzna XLI
heliografika, vintage print/papier fotograficzny, 17,50 x 23,70 cm
Karol Hiller w historii sztuki polskiej zapisał się przede wszystkim jako twórca heliografiki. Heliografika była hybrydowym medium, sytuującym się na pograniczu grafiki i fotografii. Może być ona uważana za pewien rodzaj fotogramu, a zatem obrazu, który powstaje z wykorzystaniem naświetlania, ale bez użycia aparatu (tzw. technika non-camerowa). Z drugiej strony w heliografikach Hillera obecny jest wyraźny element graficzny – na co wskazuje sama nazwa – polegający na ręcznym tworzeniu kompozycji na podłożu, które następnie służy jako coś pomiędzy negatywem fotograficznym a matrycą graficzną. Graficzny charakter heliografiki podkreślał również tytuł artykułu autorstwa Hillera opublikowanego na łamach łódzkiej „Formy”, zatytułowanego „Heliografika, jako nowy rodzaj techniki graficznej”. W dążeniu do opracowania nowej techniki i eksperymentu z wykorzystaniem wiedzy z zakresu nauk ścisłych Hiller dawał się poznać jako awangardowy artysta‑konstruktor. Dla zainteresowań wykorzystaniem materiałów światłoczułych z pewnością ważne okazały się jego studia z zakresu chemii, które podjął na politechnice w Dramstadt, czyli tam, gdzie studiował także inny sławny twórca‑inżynier: El Lissitzky. Tym samym postawa Hillera była zgodna z konstruktywistycznymi postulatami dotyczącymi sztuki, wykorzystującej zdobycze naukowe, będącej w głównej mierze czynnością intelektualną, badawczą. W swoich heliografikach artysta używał bezbarwnego celuloidowego podłoża, które pokrywał białą farbą temperową. W ten sposób tworzył kliszę, którą następnie odbijał na papierze światłoczułym metodą stykową przy pomocy naświetlania. „Po uzyskaniu pierwszej odbitki, w sposób znany z techniki fotografii należy przeprowadzić korektę kliszy, którą możemy powtarzać tak długo, póki nas kopie nie zadowolą całkowicie” (Karol Hiller, Heliografika, jako nowy rodzaj techniki graficznej, „Forma” 1934, nr 2, s. 22). Korzystając z własnej wiedzy na temat chemii i fizyki Hiller postulował eksperymenty na powierzchni celuloidu: „(…) warunki istniejące w przyrodzie, odtworzyć możemy na kliszy przez użycie prądu, przez wzajemne odrzucanie się niemieszających się płynnych substancji, przez emulsjowanie płynów tuż na powierzchni, przez tworzenie osadów między płynami chemicznie aktywnymi, przez pochylanie jej itd.” (op. cit., s. 23). Proces twórczy miał zatem przypominać pracę w laboratorium, a eksperyment artystyczny w wykonaniu Hillera, nie był wyłącznie metaforą, ale rzeczywistym badaniem możliwości techniki z wykorzystaniem doświadczeń z obszarów nauk ścisłych.
Autor | Karol Hiller |
---|---|
Daty życia autora | (1891 Łódź - 1939 Lasy Lućmierskie pod Łodzią) |
Tytuł | Kompozycja heliograficzna XLI |
Czas powstania | 1933 |
Technika | heliografika, vintage print |
Materiał | papier fotograficzny |
Rodzaj | odbitki analogowe |
Wymiary | 17,5 x 23,7 cm |
Typ obiektu | fotografia |
Styl | awangarda |
Literatura | Karol Hiller: Heliografiki, Olszewski Gallery, Warszawa 2019, s. 40 Uśpiony kapitał, katalog wystawy, Pałac Muzeum w Wilanowie, Fundacja Profile, 2010, kat. 81 Materia (w) fotografii, katalog wystawy, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2008, kat. 4 Karol Hiller 1891-1939. Nowe widzenie, katalog wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2002, kat. III, s. 131 (il.) Z. Karnicka, Karol Hiller et les mysteres de la matiere, [w:] Vision machine. Musee des Beaux-Arts de Nantes, 13 mai-10 septembre 2000, Somogy editions d'art, Paris 2000, s. 116 A. Nakov, Hiller Heliographs, [w:] Collages and Reliefs 1910-1945 and Hiller Heliographs, Annaly Juda Fine Art, London 1982, s. 94 N. Samotyhowa, Czterej artyści w Instytucie Propagandy Sztuki, 1939, s. 9 „Forma”, nr. 2, wrzesień 1934, s. 23 (il.) |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Tak |
Wystawiany | Wystawa ZZPAP, IPS w Parku Sienkiewicza, Łódź 17.12.1933-21.01.1934 Ksawery Dunikowski, Henryk Gotlieb, Karol Hiller, Władysław Jarocki, IPS, Warszawa 5-25.01.1938 Wystawa Karola Hillera i Kazimierza Libina, IPS w Parku Sienkiewicza, Łódź, 8-30.05.1938 Collages and Reliefs 1910–1945 and Hiller – Heliographs, Annely Juda Fine Art, Londyn, 30.06-2.10.1982 Présences Polonaises. L’art vivant autour du Musée de Łódź, Centre Georges Pompidou, Paryż, 23.06-26.09.1983 Constructivism in Poland 1923 to 1936, Kettle’s Yard Gallery, Cambridge 24.02-25.03.1984, Riverside Studios, Londyn, 17.04-20.05.1984, Museum of Modern Art, Oxford, 4.08-30.09.1984 Fotografia polska 1912-1948 ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe, Poznań, 15.09-19.11.1995 a.r. artistes révolutionnaires de Łódź, Musée d’Ixelles, Bruksela, 17.10.2001-6.01.2002 Uśpiony kapitał, Pałac Muzeum w Wilanowie, Fundacja Profile, Warszawa 2010 Karol Hiller, Heliografiki 1932-1939, Olszewski Gallery, Warszawa, 08.12.2018-15.02.2019 |
Karol Hiller
heliografika, vintage print/papier fotograficzny, 17,50 x 23,70 cm
Kompozycja heliograficzna XLI
Autor | Karol Hiller |
---|---|
Daty życia autora | (1891 Łódź - 1939 Lasy Lućmierskie pod Łodzią) |
Tytuł | Kompozycja heliograficzna XLI |
Czas powstania | 1933 |
Technika | heliografika, vintage print |
Materiał | papier fotograficzny |
Rodzaj | odbitki analogowe |
Wymiary | 17,5 x 23,7 cm |
Typ obiektu | fotografia |
Styl | awangarda |
Literatura | Karol Hiller: Heliografiki, Olszewski Gallery, Warszawa 2019, s. 40 Uśpiony kapitał, katalog wystawy, Pałac Muzeum w Wilanowie, Fundacja Profile, 2010, kat. 81 Materia (w) fotografii, katalog wystawy, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot 2008, kat. 4 Karol Hiller 1891-1939. Nowe widzenie, katalog wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2002, kat. III, s. 131 (il.) Z. Karnicka, Karol Hiller et les mysteres de la matiere, [w:] Vision machine. Musee des Beaux-Arts de Nantes, 13 mai-10 septembre 2000, Somogy editions d'art, Paris 2000, s. 116 A. Nakov, Hiller Heliographs, [w:] Collages and Reliefs 1910-1945 and Hiller Heliographs, Annaly Juda Fine Art, London 1982, s. 94 N. Samotyhowa, Czterej artyści w Instytucie Propagandy Sztuki, 1939, s. 9 „Forma”, nr. 2, wrzesień 1934, s. 23 (il.) |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Tak |
Wystawiany | Wystawa ZZPAP, IPS w Parku Sienkiewicza, Łódź 17.12.1933-21.01.1934 Ksawery Dunikowski, Henryk Gotlieb, Karol Hiller, Władysław Jarocki, IPS, Warszawa 5-25.01.1938 Wystawa Karola Hillera i Kazimierza Libina, IPS w Parku Sienkiewicza, Łódź, 8-30.05.1938 Collages and Reliefs 1910–1945 and Hiller – Heliographs, Annely Juda Fine Art, Londyn, 30.06-2.10.1982 Présences Polonaises. L’art vivant autour du Musée de Łódź, Centre Georges Pompidou, Paryż, 23.06-26.09.1983 Constructivism in Poland 1923 to 1936, Kettle’s Yard Gallery, Cambridge 24.02-25.03.1984, Riverside Studios, Londyn, 17.04-20.05.1984, Museum of Modern Art, Oxford, 4.08-30.09.1984 Fotografia polska 1912-1948 ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowe, Poznań, 15.09-19.11.1995 a.r. artistes révolutionnaires de Łódź, Musée d’Ixelles, Bruksela, 17.10.2001-6.01.2002 Uśpiony kapitał, Pałac Muzeum w Wilanowie, Fundacja Profile, Warszawa 2010 Karol Hiller, Heliografiki 1932-1939, Olszewski Gallery, Warszawa, 08.12.2018-15.02.2019 |