Malując naturę, odkryłem, że w naturze wszystko jest sobie przeciwstawione: statyka, dynamika, kolory i kierunki. Dam przykład: horyzont-pień drzewa, przeciwstawiony poziomowi pion, w drzewie poziome gałęzie przeciwstawione znowu temu pionowi pnia, i żyłkowanie liści przeciwstawione sobie. I w ten sposób zbudowana jest cała natura, na konstrukcji, którą ja nazwałem ‘przeciwstawieniem’ i zacząłem malować pod tym kątem”. Józef Hałas Józef Hałas pozostaje jednym z kluczowych przedstawicieli powojennej szkoły wrocławskiej, której estetykę współtworzył zarówno jako twórca, jak i pedagog. Wykształcony we Wrocławiu pod kierunkiem m.in. Eugeniusza Gepperta, artysta w naturalny sposób rozwinął język malarski łączący refleksję nad naturą z wysoce zdyscyplinowaną, syntetyczną formą. W jego twórczości pejzaż –choć z czasem niemal całkowicie pozbawiony dosłowności – pozostaje punktem wyjścia do konstrukcji obrazu i medytacji nad układem sił obecnych w świecie przyrody. Hałas upraszczał kształty, porządkował kolor, eliminował detal, by w rezultacie sprowadzić zjawiska natury do ich pierwotnej struktury i rytmu. Tak ujęta materia malarska stawała się przestrzenią balansującą między kontemplacją a rygorem konstrukcji. W latach 70. XX wieku twórczość Hałasa osiągnęła szczególną klarowność, zyskując zarazem większą autonomię formy. Był to czas intensywnych eksperymentów z geometrią, układem płaszczyzn, kierunków i linii, które – zachowując organiczną genezę – przekształcały się w czysto malarskie, niefiguratywne struktury. Artysta konsekwentnie rozwijał wówczas cykle oparte na formalnych wariacjach, takie jak „Piony-Skosy” czy „Podziały”, w których abstrakcja stawała się narzędziem badania rytmu i energii kompozycji. Kolor, coraz bardziej zdyscyplinowany, współtworzył logikę obrazu, a podziały pól malarskich budowały napięcia między elementami, kierując uwagę widza ku relacjom, jakie zachodzą w samej strukturze malarskiej przestrzeni. W tym okresie Hałas konsekwentnie odchodził od literalnej reprezentacji pejzażu, tworząc rodzaj „geometrycznej natury” – świata postrzeganego nie oczami obserwatora, lecz świadomością analizującą jego wewnętrzny porządek. „Podział S” z 1974 jest znakomitym przykładem tej dojrzałej fazy twórczości. Obraz, należący do jednego z kluczowych cykli artysty, operuje wyraźnie artykułowaną strukturą, w której dominują linie organizujące przestrzeń płótna oraz rytm skontrastowanych pól. Kompozycja nie odnosi się bezpośrednio do konkretnego motywu krajobrazowego; przeciwnie – stanowi próbę uchwycenia wewnętrznej dynamiki natury poprzez jej geometryzację. Tytułowy „podział” nie jest jedynie formalną dyspozycją, lecz równie silnie – ideą porządkującą. Wprowadza on myślową kategorię segmentacji i równowagi, sugeruje ruch między elementami i energię wynikającą z ich zestawienia. Litera „S” wpisana w tytuł stanowi subtelny trop interpretacyjny, mogący przywoływać skrótowe oznaczenie jednej z wariantowych realizacji cyklu lub sugerować miękki, rytmiczny charakter form, oscylujący wokół linii krzywej. Malarstwo Hałasa w tym okresie budowane jest z prostoty, ale nie z chłodu. Mimo rygoru formy, w „Podziale S” obecne są napięcia i pulsacja – elementy świadczące o żywej relacji artysty z naturą, pojmowaną raczej jako energia niż widok. Przestrzeń obrazu jest wynikiem uważnej obserwacji świata, przefiltrowanej jednak przez filozoficzne skupienie i analityczne spojrzenie. Ta dialektyka – syntetyczność formy i organiczne źródło inspiracji – czyni dzieło jednym z najbardziej charakterystycznych dla estetyki Hałasa lat 70.