W serii „Necklines” Jolanta Marcolla prowadzi grę z obrazem kobiety, sięgając po narzędzia, które wcześniej wykorzystała do dekonstrukcji języka mediów – montaż, multiplikację, transmisję i symulację. Choć cykl powstawał na przestrzeni trzech dekad, jego główny punkt ciężkości został osadzony w napięciu między cielesnością a konwencją – napięciu, które artystka rozpoznaje jako jedno z kluczowych pól rozgrywek współczesnej kultury wizualnej. Od 2024 jedna z prac z tego cyklu znajduje się w prestiżowej kolekcji Centre Pompidou w Paryżu, co potwierdza znaczenie tej serii w kontekście europejskiej historii sztuki mediów. Marcolla, wykształcona jako malarka, od początku kariery artystycznej z konsekwencją podejmowała działania z pogranicza filmu, fotografii i sztuki konceptualnej. Już w latach 70., w ramach Galerii Sztuki Aktualnej – jednej z najważniejszych grup neoawangardowych działających w Polsce – eksplorowała granice medium fotograficznego i filmowego. Grupa, którą współtworzyła ze Zdzisławem Sosnowskim, Januszem Haką i Dobrosławem Bagińskim, stawiała sobie za cel analizę mechanizmów przekazu wizualnego i jego zdolności do kreowania rzeczywistości. Marcolla wniosła do tej formacji autorską wrażliwość, która z czasem zaczęła ewoluować w stronę refleksji nad obrazem kobiety w kulturze reprodukowanych przedstawień. „Necklines” to cykl, który łączy elementy zmysłowe z chłodną analizą – zdjęcia kobiet, ukazanych często w półzbliżeniu, eksponują fragmenty ciała: szyje, obojczyki, dekolty. Układ kadrów, sposób kadrowania, a także subtelna obecność makijażu czy detalu stroju tworzą przestrzeń, w której obraz kobiecego ciała zostaje jednocześnie pokazany i zakwestionowany. Marcolla reinterpretuje estetykę portretu, sięgając po kod mody, reklamy czy mediów masowych, lecz nie po to, by je powtórzyć – raczej, by pokazać ich wewnętrzną strukturę i ujawnić pęknięcia w gładkiej powierzchni przekazu. Nie jest to jednak estetyka dystansu. Podobnie jak w swoich działaniach wideo z połowy lat 70., w których analizowała „teleobecność” i strukturę medialnego obiegu, artystka pozostaje jednocześnie wewnątrz i na zewnątrz przedstawienia. Jej fotografia nie opisuje rzeczywistości z pozycji obiektywnego obserwatora – przeciwnie, to akt osobistego zaangażowania, czasem gry, czasem konfrontacji z własnym wizerunkiem i ciałem. Marcolla uzupełnia chłodną analizę strukturalną o elementy zmysłowe i emocjonalne, co stawia ją w szeregu z takimi artystkami jak Ewa Partum czy Natalia LL – kobietami, które w zmaskulinizowanej rzeczywistości awangardy lat 70. budowały własny język. W „Necklines” istotne są też niedopowiedzenia – ciała nie są całe, twarze nierzadko nieobecne, spojrzenie widza zatrzymuje się na fragmencie, detalu, teksturze skóry. To właśnie to, co niepełne, staje się tu kluczem. Marcolla bada relację między obrazem a jego percepcją, między przedstawieniem a tym, co wyparte lub przemilczane. Tak jak wcześniej interesowały ją błędy i zakłócenia transmisji, tak w tym cyklu to właśnie szczeliny w przekazie – niedopowiedzenia, powtórzenia, multiplikacje – stają się nośnikiem znaczenia. Choć cykl „Necklines” pozornie porusza się w obszarze estetyki, jego głównym tematem jest krytyka mechanizmów obrazowania. Marcolla przygląda się temu, jak kultura formatuje ciało – kobiece ciało – i jak obraz ten, nawet jeśli zmysłowy, zawsze niesie ze sobą ideologię. Poprzez subtelne gesty – kadr, światło, powtórzenie – artystka nie tyle przedstawia, co kwestionuje: zarówno przedmiot obrazu, jak i jego odbiorcę.