Newsletter
Jeśli chcesz otrzymywać aktualne informacje dotyczące oferty Desa Home - zapisz się do naszego newslettera.
Newsletter
Jerzy Tchórzewski
Bez tytułu
gwasz/papier, 44 x 68 cm
Jerzy Tchórzewski od 1959 należał do międzynarodowej grupy Phases czerpiącej z dziedzictwa surrealizmu. Związki z tą grupą zdają się mieć wpływ na obecność fantastycznych wizji w jego malarstwie, chociaż formę i problematykę tworzenia materii malarskiej artysta wydobywał w ramach własnych poszukiwań, niezależnych od grupy. Stylistyka malarstwa pełna napięć i charakteryzująca się diagonalną kompozycją, przy zastosowaniu ostrych kontrastów świateł i cieni, była wypracowana przez Tchórzewskiego już w latach 50. i konsekwentnie kontynuowana w późniejszym okresie twórczości. Prezentowany obraz, powstały na początku lat 80., ukazuje struktury przypominające mieniące się minerały charakterystyczne dla jego dzieł z tego okresu. W kompozycjach artysty malowanych na przełomie lat 70. i 80. można dostrzec konsekwentną fascynację tajemniczymi siłami przyrody, a także nastrój i ekspresję bliską romantycznym pejzażom. Współuczestniczenie przyrody w przeżyciach człowieka, w zwielokrotnianiu ich i uogólnianiu było częstą postawą artystów w obliczu ówczesnego stanu wojennego w Polsce. Podejmowano wtedy również liczne wątki zaczerpnięte z tradycji ikonografii chrześcijańskiej, które w przypadku twórczości Tchórzewskiego pojawiały się już zdecydowanie wcześniej. W późniejszych pracach artysta także pod wpływem osobistych przeżyć powraca do motywu ukrzyżowania. W gwaszach, malarstwie olejnym i akrylowym Tchórzewski wielokrotnie pokazuje w zbliżeniu umęczone ciało bliskie śmierci i rozkładowi. Zabieg ten można też dostrzec w omawianym obrazie, gdzie szkieletowe formy pulsują, drgają, kształty zaokrąglają się i pączkują. Mariusz Hermansdorfer również zwraca uwagę na sylwetki przenikające kompozycje obrazów Tchórzewskiego, dostrzega w nich uczucia metafizyczne i jednocześnie odnajduje analogie do struktury ziemi. Jak dodaje: „Z pieczar wypełnionych fantastycznymi naciekami stalagmitów i stalaktytów, z pejzaży, które same w sobie są miejscami kultu, wychodzą postacie zwracające się ku tajemnicom kosmosu, sięgające do gwiazd. Przeniknięte wszechobecnym sacrum tracą one stopniowo swój pierwotny monumentalizm i siłę biologiczną. Ascetyczne sylwetki kobiet i mężczyzn krążą w przestrzeniach, które z biegiem lat odkrywają coraz dalsze horyzonty” (Mariusz Hermansdorfer, Obrazy [w:] Jerzy Tchórzewski. Słowa i obrazy, [red.] Dorota Folga-Januszewska, Olszanica 2009, s. 120). W bogactwie anamorficznych form Tchórzewski tworzy unikalny portret człowieka oddany naturze, pełen lęków, emocji i rozczarowań. Przetworzone otoczenie jest zobrazowane w formie fantastycznego, nierealnego krajobrazu wydarzeń – najpierw związanych z okresem wielkich ruchów z powstaniem Solidarności na czele, a później klęską stanu wojennego. Malarstwo Tchórzewskiego jest pozbawione stylizacji. Jego wizja rzeczywistości jest zatrzymana w pierwotnym stanie życia, transcendencja wtapia się w kompozycję dzieł. Jednocześnie jego twórczość jest metaforycznym zapisem wydarzeń z czasów okupacji, których artysta był świadkiem: wywózki Żydów, likwidacji getta w Węgrowie. Przemoc ta jest komunikowana w jego obrazach za pomocą irracjonalizmu bliskiemu piekielnemu płomieniowi. Ten charakterystyczny styl pozostawiał artystę odosobnionego w obliczu ówczesnych tendencji w sztuce współczesnej. W nim też tkwi siła osobowości Tchórzewskiego, jest świadectwem nonkonformizmu i konsekwentnej realizacji własnej wizji malarskiej. Istotną rolę odegrał tu także znakomity warsztat artysty oparty na stosowaniu warstwowych struktur i faktur, pomarszczeniach tworzących efekty „oddziaływania powierzchni”. Tchórzewski często wykorzystywał nierówności w schnięciu farby, czy też efekt zmiętego papieru. Jak sam pisał, przy przystępowaniu do pracy kierowała nim niecierpliwa chęć wywołania życia z martwej substancji plastycznej, którą w danym momencie rozporządzał. Tchórzewski był zwolennikiem kreacjonistycznej koncepcji twórczości i taka postawa uczyniła go jednym z najważniejszych twórców sztuki nowoczesnej w Polsce.
Autor | Jerzy Tchórzewski |
---|---|
Daty życia autora | (1928 Siedlce - 1999 Warszawa) |
Tytuł | Bez tytułu |
Czas powstania | 1981/1982 |
Technika | gwasz |
Materiał | papier |
Rodzaj | malarstwo na papierze (pastele, akwarele, gwasze) |
Wymiary | 44 x 68 cm (w świetle passe-partout) |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | figuracja |
Sygnatura | sygnowany i datowany p.d.: 'J.Tchórzewski 81/82' |
Literatura | Jerzy Tchórzewski. Cierpienie formy. Malarstwo. Katalog, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2019, s. 344 (il.) |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Nie |
Opinie | praca umieszczona w katalogu raisonné artysty, poz. kat.: 636, online: https://jerzytchorzewski.com/pl/katalog/107853-jerzy-tchorzewski-misterium [dostęp: 19.07.2024] |
Jerzy Tchórzewski
gwasz/papier, 44 x 68 cm
Bez tytułu
Autor | Jerzy Tchórzewski |
---|---|
Daty życia autora | (1928 Siedlce - 1999 Warszawa) |
Tytuł | Bez tytułu |
Czas powstania | 1981/1982 |
Technika | gwasz |
Materiał | papier |
Rodzaj | malarstwo na papierze (pastele, akwarele, gwasze) |
Wymiary | 44 x 68 cm (w świetle passe-partout) |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | figuracja |
Sygnatura | sygnowany i datowany p.d.: 'J.Tchórzewski 81/82' |
Literatura | Jerzy Tchórzewski. Cierpienie formy. Malarstwo. Katalog, red. Krystyna Czerni, Józef Grabski, Kraków 2019, s. 344 (il.) |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Nie |
Opinie | praca umieszczona w katalogu raisonné artysty, poz. kat.: 636, online: https://jerzytchorzewski.com/pl/katalog/107853-jerzy-tchorzewski-misterium [dostęp: 19.07.2024] |