W pracach Jadwigi Sawickiej ubranie nie jest nigdy tylko ubraniem. Jest świadectwem, nośnikiem lęku, napięcia, potrzeby bycia zaakceptowaną i równoczesnego pragnienia ucieczki. Jest śladem po ciele, które zniknęło, i domaga się emocji, których nikt nie pozwolił mu wyrazić. W „Sukience pierwszokomunijnej” ta pustka wybrzmiewa najgłośniej. Ubranie dziecięce, tak silnie naładowane znaczeniami, zostaje tu pozbawione swojej funkcji – nie chroni, nie zdobi, nie celebruje. Wisi bezwładnie, lekko pogniecione, martwe, samotne. Forma wytrącona z użycia, a więc i z porządku społecznego, zaczyna przemawiać. Jej głos – głuchy, zawieszony między przeszłością a teraźniejszością – opowiada o mechanizmach wczesnej socjalizacji, o kobiecości narzucanej, zanim zostanie rozpoznana, o niewinności, która nie jest wyborem, lecz obowiązkiem. Sawicka w całej swojej twórczości konfrontuje widza z tym, co codzienne, z pozoru banalne, ale podszyte głębokim egzystencjalnym napięciem. Ubrania i słowa – dwa najczęściej powracające motywy – pełnią funkcję pośredników między jednostką a strukturą, między tym, co cielesne, a tym, co społeczne. Ubranie może być zarówno maską, jak i narzędziem opresji. Może idealizować wizerunek albo ukrywać jego niewygodę. W obu przypadkach zostaje w pracy Sawickiej wydrążone, odsłaniając to, co „koślawe i niezgrabne” – emocje, lęki, frustracje, które zazwyczaj pozostają nienazwane. W „Sukience pierwszokomunijnej” to właśnie to napięcie między cielesnym a symbolicznym zostaje wyeksponowane najpełniej. Biel sukienki, kulturowo sklejona z czystością, posłuszeństwem, rytuałem przejścia, zaczyna tu znaczyć coś zupełnie innego. To nie triumf duchowego wzrostu, lecz początek wtłaczania w role. Strój komunijny przestaje być pamiątką – staje się formą przemocy, symbolem kobiecości ukształtowanej przez cudze oczekiwania i bezrefleksyjne trwanie rytuału. Twórczość Sawickiej rozwija się wokół tej właśnie potrzeby demaskowania – pozornie neutralnych gestów, przedmiotów, języków. To demistyfikacja nie poprzez agresję, lecz przez napięcie, ciszę, powtórzenie. Słowa w jej obrazach, często wyrwane z kontekstu, malowane celowo niechlujnie, funkcjonują jak puste slogany – przypominają, że język może być narzędziem przemocy równie skutecznym jak forma. Podobnie jak ubranie – szyte na miarę norm, przyzwyczajeń, systemów. W tej fotografii – jak w wielu innych pracach artystki – czułość nie wyklucza krytyki. Sawicka pokazuje, że emocje nie zawsze wymagają ekspresji – czasem najgłośniej wybrzmiewają w milczeniu, w pustce, w martwej materii, która „domaga się jakiejś aktywności z naszej strony”. „Sukienka pierwszokomunijna” nie prosi o wzruszenie. Ona stawia pytania: o moment, w którym dziewczynka przestaje być sobą, a staje się projekcją. O to, czy naprawdę można wrócić do niewinności, skoro nigdy nie była nasza.