Newsletter
Jeśli chcesz otrzymywać aktualne informacje dotyczące oferty Desa Home - zapisz się do naszego newslettera.
Newsletter
Henryk Epstein
Pejzaż z przydomowym ogródkiem
olej/płótno, 65 x 80 cm
Wczesna twórczość Henryka Epsteina ukazuje kształtowanie się jednej z ciekawszych indywidualności artystycznych École de Paris. Urodzony w Łodzi, Epstein odebrał pierwsze lekcje rysunku w szkole Jakuba Kacenbogena, instytucji kształcącej młodych artystów żydowskiego pochodzenia. Jego artystyczna formacja nabrała jednak międzynarodowego charakteru – Epstein podróżował do Monachium, gdzie stykał się z ekspresjonizmem kręgu Der Blaue Reiter, by ostatecznie, w 1913 roku, osiąść w Paryżu. Tam trafił do La Ruche – słynnego kompleksu pracowni artystycznych przy Passage de Dantzig, znanego jako „Pszczeli Ul”. Miejsce to, z architekturą opartą na konstrukcji Gustave’a Eiffla, gromadziło twórców z Polski, Rosji i Europy Wschodniej – w większości pochodzenia żydowskiego – oferując im tanie mieszkania i przestrzeń do pracy. W La Ruche Epstein wszedł w krąg bliskich relacji z Chaïmem Soutinem, Pinchusem Krémègne’em, Michelem Kikoïne’em oraz Amedeo Modiglianim. Przyjaźń z Krémègne’em była szczególnie znacząca – wspólne pracownie, powtarzające się motywy i zbliżona paleta kolorystyczna świadczą o intensywnej wymianie inspiracji. Epstein był też związany z kręgiem pisma „Machmadim”, które postulowało stworzenie nowej sztuki żydowskiej, osadzonej w folklorze i ornamentyce synagogalnej. Choć sam Epstein nigdy nie zwrócił się ku abstrakcji ani ornamentyzacji, to jego sztuka – wyraźnie ekspresjonistyczna – czerpała z atmosfery kulturowej fermentacji, jaką oferowała La Ruche. Prezentowany obraz „Krajobraz z przydomowym ogródkiem” z około 1917–1919 roku pochodzi z kluczowego etapu twórczości Epsteina, kiedy artysta intensywnie pracował w plenerze, rozwijając swój język malarski ukształtowany pod wpływem Cézanne’a i fowistów. Przedstawiona scena rozgrywa się w niewielkim ogrodzie miejskim – być może tuż obok La Ruche – gdzie pośród bujnej zieleni i dynamicznych koron drzew stoi kobieca postać. Choć przedstawienie zawiera konkret, Epstein unika dosłowności – przestrzeń ulega geometryzacji, figury są syntetyzowane, a kolor staje się podstawowym nośnikiem emocji. Dominującą cechą kompozycji jest zróżnicowanie tonów zieleni – od soczystych i nasyconych po chłodne, nieomal błękitne. Kontrasty pomiędzy płaszczyznami światła i cienia nadają całości dynamikę, ale nie zakłócają wewnętrznej harmonii obrazu. Drzewa wznoszą się ku górze w wertykalnym rytmie, przełamanym swobodnymi krzywiznami koron, które prowadzą wzrok ku centrum kompozycji. Kobieta w bordowej sukni, choć formalnie obecna, nie stanowi głównego tematu – staje się częścią ogrodu, wpisaną w jego porządek. Całość ukazuje zainteresowanie artysty konstrukcją pejzażu jako zorganizowanej płaszczyzny malarskiej – gdzie każda plama barwna ma wagę kompozycyjną. Epstein rezygnuje z klasycznej perspektywy – przestrzeń ogrodu nie rozciąga się w głąb, lecz układa się warstwowo, niemal dekoracyjnie. To wpływ zarówno Cézanne’a, jak i stylu japońskiego drzeworytu, który Epstein poznawał poprzez kontakty z paryską bohemą. Jednocześnie w obrazie wyczuwa się wpływ fowistów – zwłaszcza Vlamincka – w zakresie użycia koloru i deformacji. Paleta barwna jest ciepła, a jednocześnie stonowana – pozbawiona krzykliwości, lecz pełna niuansów. „Krajobraz z przydomowym ogródkiem” wpisuje się w nurt osobnego, zmysłowego ekspresjonizmu Epsteina – zakorzenionego w bezpośredniej obserwacji natury, ale przefiltrowanego przez emocjonalny gest malarski. Obraz łączy poetyckość przedstawienia z konstrukcyjną świadomością formy. To nie tylko widok ogrodu, ale przestrzeń wewnętrzna – zorganizowana zgodnie z rytmem wrażliwości artysty. Dzieła z tego okresu – powstające w Clamart, Meudon, Saint-Cloud czy Issy-les-Moulineaux – ukazują Paryż i jego przedmieścia jako krajobraz wyobrażony. Epstein nie maluje realistycznie – lecz konstruuje świat widziany przez pryzmat światła, ciszy i barwnego napięcia. Jego sztuka nie opowiada, lecz odczuwa – i w tym tkwi jej siła.
Autor | Henryk Epstein |
---|---|
Daty życia autora | (1891 Łódź - 1944 obóz koncentracyjny, prawdopodobnie Auschwitz) |
Tytuł | Pejzaż z przydomowym ogródkiem |
Czas powstania | 1917-19 |
Technika | olej |
Materiał | płótno |
Rodzaj | malarstwo sztalugowe |
Wymiary | 65 x 80 cm |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | Ecole de Paris |
Sygnatura | sygnowany l.d.: 'H. Epstein' |
Opis szczegółowy | opisany na odwrociu: 'Mlle George [?]' |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Tak |
Henryk Epstein
olej/płótno, 65 x 80 cm
Pejzaż z przydomowym ogródkiem
Autor | Henryk Epstein |
---|---|
Daty życia autora | (1891 Łódź - 1944 obóz koncentracyjny, prawdopodobnie Auschwitz) |
Tytuł | Pejzaż z przydomowym ogródkiem |
Czas powstania | 1917-19 |
Technika | olej |
Materiał | płótno |
Rodzaj | malarstwo sztalugowe |
Wymiary | 65 x 80 cm |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | Ecole de Paris |
Sygnatura | sygnowany l.d.: 'H. Epstein' |
Opis szczegółowy | opisany na odwrociu: 'Mlle George [?]' |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Tak |