Trudno oszacować skalę wpływu wydarzeń roku 1863 na sztukę polską. Powstanie Styczniowe było nie tylko inspiracją kilku pokoleń artystów, lecz także realnym wydarzeniem w życiu wielu z nich. Najbardziej znanym malarzem-powstańcem był oczywiście Maksymilian Gierymski, autor „Patrolu powstańczego” (1873, Muzeum Narodowe w Warszawie) czy „Powstańca 1863 roku” (ok. 1869, Muzeum Narodowe w Warszawie). Gdy wybuchło powstanie, był studentem Instytutu Politechnicznego Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach. Zaciągnął się do oddziału, mając zaledwie 17 lat, dlatego czas ten musiał szczególnie silnie odbić się na jego psychice. Wiele cech wspólnych z pracami Gierymskiego, ma obraz powstania styczniowego, który pojawiał się w twórczości Adama Chmielowskiego, który dołączył do powstania styczniowego jako osiemnastolatek. W kompozycjach takich jak na przykład w „Biwaku powstańców w lesie (Na pikiecie)” (1873-1874) zauważyć można podobieństwa ukazaniu codzienności zamiast patosu czy skupieniu uwagi na pejzażu. Oczywiście temat ten pojawiał się również w twórczości artystów, którzy w Powstaniu udziału nie brali. Najbardziej oczywistym przykładem jest Artur Grottger i jego cykl rysunków „Warszawa I”, które tworzył w Wiedniu, na podstawie wieści nadchodzących z ziem polskich. Pewnie właśnie dlatego stworzył taki obraz powstania, który odnajdujemy na jego kartonach i płótnach: wyidealizowany, wzniosły i heroiczny. Gierymski czy Chmielowski, doświadczeni przyziemnym, okrutnym życiem obozowym i odartą z patosu walką, malowali powstanie w zupełnie odmienny sposób – może nie tak porywający jak u Grottgera, ale bardziej prawdziwy. W powstaniu brali udział m.in. Kazimierz Alchimowicz, Ignacy Jasiński, Antoni Kozakiewicz, Władysław Malecki czy Ryszard Oknińsk,i którzy również odtwarzali na swoich płótnach wspomnienia sytuacji zwłasnych powstańczych doświadczeń. Należy również pamiętać o całym pokoleniu artystów, którzy w 1863 roku byli dziećmi lub urodzili się zaraz po Powstaniu, które dotknęło w bezpośredni sposób ich rodziny, byli świadkami spotkań konspiracyjnych w domu itd. Niekiedy było to na tyle silne doświadczenie, że wykorzystywali tę tematykę w swojej późniejszej twórczości, często dopiero po wielu latach. Przykładem mogą być obrazy Antoniego Piotrowskiego, Stanisława Masłowskiego, czy prezentowany w katalogu aukcyjnym obraz Feliksa Władysława Jasińskiego. Jasiński, artysta urodzony w 1865 roku, Powstania nie pamiętał, zetknąć musiał się natomiast z serią represji, które spotkało polskie społeczeństwo. Obraz „Zsyłka na Sybir” włącza się w rozbudowany wątek o tematyce sybirskiej w malarstwie polskim. Natychmiast po stłumieniu walk powstańczych zaczęły się represje. Kilkadziesiąt tysięcy powstańców skazano na śmierć, katorgę lub zesłano na Syberię. Podjęto także zintensyfikowaną rusyfikację społeczeństwa. W 1867 roku zlikwidowano resztki autonomii Królestwa Polskiego, rozpoczynając jeden z najcięższych okresów w dziejach polskiego społeczeństwa. Kompozycja Jasińskiego przedstawia dramat wędrówki zesłańców pilnowanych przez konwojenta przez śnieżną otchłań Syberii. Ponad sylwetkami mężczyzn góruje pień powalonego i martwego drzewa, który zyskuje wymiar symboliczny.