Newsletter
Jeśli chcesz otrzymywać aktualne informacje dotyczące oferty Desa Home - zapisz się do naszego newslettera.
Newsletter
Ewa Partum
Z cyklu "Partytury" ("Partituren")
technika własna, kolaż/papier, 70 x 50 cm
„Partytury” to seria wykonanych w 1984 fotokolaży, które przez wiele lat nie zostały zaprezentowane publiczności. Artystka zbudowała ten cykl z pojedynczych, fotograficznych przedstawień swojego nagiego ciała, które pocięła na kawałki, a następnie „przybrała” rozsypanym tekstem, odbiciami pomalowanych szminką ust, a także śladami wydzielin swojego organizmu. Rozrzucone elementy artystka umieszczała na dużych kartach białego papieru, które przypominają arkusze zawierające notacyjne zestawienie partii wokalnych i instrumentalnych, czyli tytułowe partytury. Te nasycone wyjątkowym erotyzmem prace przedstawiają leżącą na łóżku artystkę przybierającą niezwykle intymne, wręcz wyzywające pozy. Fragmenty fotografii ukazują nagą kobietę z góry, z jednej strony stanowiąc świadectwo uprzedmiotowienia ciała Partum, z drugiej podkreślając wyjątkowo afektywny charakter „Partytur”. Artystka stworzyła ten cykl z potrzeby dokumentacji swoich stanów emocjonalnych, a także z konieczności podjęcia dialogu z własnymi, głęboko prywatnymi doświadczeniami i jej relacjami interpersonalnymi. Każdy element serii stanowi tak naprawdę szkic do rozgrywającego się romansu. W takim ujęciu „Partytury” stały się nie tylko środkiem ekspresji, ale też zapisem – a nawet medium pośredniczącym w emocjonalnych doświadczeniach. To, że „Partytury” służyły jako notacja relacji uczuciowej artystki, sprawia, że prace te nie do końca wpisywały się we wcześniej wypracowane konwencje jej sztuki. Aby w pełni zrozumieć znaczenie „Partytur” i ich wyraźnie odrębny charakter, należy cofnąć się w czasie do wiosny 1980, do wernisażu wystawy Partum zorganizowanej w Małej Galerii ZPAF przy placu Zamkowym w Warszawie. 29 kwietnia 1980 miało tam miejsce otwarcie pokazu zatytułowanego „Samoidentyfikacja”, na którym artystka zaprezentowała cykl fotokolaży o tym samym tytule. W czarno-białe zdjęcia wykonane na ulicach Warszawy artystka wkleiła swoje nagie fotografie, w taki sposób, że można było odnieść wrażenie, że Partum spaceruje bez ubrania w tłumie warszawiaków. Jej obecność jednak nie zwraca uwagi szarych, przygnębionych ludzi, którzy zajęci swoją codziennością, niewzruszeni przechodzili obok artystki. Partum umieszczała swoją sylwetkę w najbardziej charakterystycznych przestrzeniach miejskich Warszawy, często wpisując ją w scenariusze życia codziennego, tak jak na przykład wśród tłoczących się przed sklepem klientów, czy w tłumie na przejściu dla pieszych. Na najbardziej rozpoznawalnym w tym cyklu fotokolażu artystka konfrontuje się z milicjantką kierującą ruchem, co stało się symbolem mierzenia się kobiet z PRL-owską władzą. Co ciekawe, to nie ta praca wzbudziła najwięcej kontrowersji, a wizerunek nagiej Ewy Partum przed Pałacem Namiestnikowskim, gdzie wówczas mieściło się Prezydium Rady Państwa. Wernisaż wystawy w Małej Galerii ZPAF został wzbogacony o performance w wykonaniu Partum. Artystka, stojąc nago przed zebraną publicznością, odczytała tekst zatytułowany „Samoidentyfikacja”, po którym złożyła również oświadczenie, że będzie występowała nago, dopóki pozycja kobiet-artystek nie zrówna się z pozycją mężczyzn-artystów. Swoje założenia zaprezentowała wówczas w manifeście artystycznym: „Kobieta żyje w obcej sobie strukturze społecznej. Jej model, nieaktualny wobec jej roli obecnie, został stworzony przez mężczyzn i na ich użytek. Kobieta może funkcjonować w obcej sobie strukturze społecznej, jeśli opanuje szkołę kamuflażu i pominie własną osobowość. W momencie odkrycia własnej świadomości, może niemającej wiele wspólnego z realiami jej życia obecnie, wyniknie problem społeczny i kulturowy. Nie mieszcząc się w strukturze społecznej stworzonej dla niej, stworzy nową. Ta możliwość odkrywania siebie, autentyzmu swoich przeżyć, praca nad własnym problemem i świadomością, poprzez bardzo specyficzne doświadczenie bycia kobietą w patriarchalnym społeczeństwie, jest problemem sztuki feministycznej. Jest to motywacja tworzenia sztuki dla kobiety artystki. Fenomen sztuki feministycznej odkrywa kobiecie jej nową rolę, możliwość samorealizacji” (Ewa Partum, Monografia twórczości Ewy Partum (2012–2013), zebrane przez A. Stepken, przeł. Ewa Partum, D. Monkiewicz, uzup. B. Partum i in., [w:] Ewa Partum, [red.] Aneta Szyłak, B. Partum, Ewa Tatar, Gdańsk, s. 139.) W porównaniu z „Partyturami”, w cyklu „Samoidentyfikacja” niezwykle uderza kierunek działań artystki. W „Partyturach” Partum koncentruje się na własnej intymności, własnych uczuciach i nie zajmuje stanowiska wobec sytuacji kobiet w społeczeństwie. W „Samoidentyfikacji”, jak również w innych pracach z wczesnych lat 70., artystka koncentruje się na prowadzeniu złożonej kampanii na rzecz kobiet-artystek, w tym także oczywiście na rzecz samej siebie, mającej na celu krytykowanie utrwalonych kodów społecznych. Partum wykorzystywała do tego celu bardzo pruderyjne podejście zaściankowego społeczeństwa PRL do kwestii wykorzystywania w pracach artystycznych nagości, która była automatycznie pojmowana jako gest krytyczny wobec systemu i władzy. Tym samym wcześniejsze prace artystki odczytywane są jako gest wyraźnie polityczny, ukierunkowany na artystyczne uzewnętrznienie i manifestację swoich poglądów. W „Samoidentyfikacji” ten paradygmat zostaje odwrócony. Nagie ciało, które stało się bezwolnym elementem przestrzeni publicznej, na powrót przeniesione zostaje w przestrzeń prywatną, odzyskując tym samym swój intymny charakter, a – co ważniejsze – również podmiotowość
Autor | Ewa Partum |
---|---|
Daty życia autora | (ur. 1945, Grodzisk Mazowiecki) |
Tytuł | Z cyklu "Partytury" ("Partituren") |
Czas powstania | 1984 |
Technika | kolaż, technika własna |
Materiał | papier |
Rodzaj | malarstwo na papierze (pastele, akwarele, gwasze) |
Wymiary | 70 x 50 cm |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | awangarda |
Sygnatura | sygnowany i datowany u dołu: ‘Ewa Partum 84’ |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Nie |
Ewa Partum
technika własna, kolaż/papier, 70 x 50 cm
Z cyklu "Partytury" ("Partituren")
Autor | Ewa Partum |
---|---|
Daty życia autora | (ur. 1945, Grodzisk Mazowiecki) |
Tytuł | Z cyklu "Partytury" ("Partituren") |
Czas powstania | 1984 |
Technika | kolaż, technika własna |
Materiał | papier |
Rodzaj | malarstwo na papierze (pastele, akwarele, gwasze) |
Wymiary | 70 x 50 cm |
Typ obiektu | malarstwo i rysunek |
Styl | awangarda |
Sygnatura | sygnowany i datowany u dołu: ‘Ewa Partum 84’ |
Wymaga zezwolenia na wywóz za granicę Polski | Nie |