Wśród powojennych krajobrazów polskiej sztuki, utkanej z trudów i przemian, pojawiły się dwie siostry – Alicja i Bożena Wahl. Urodzone w Warszawie w 1932 nie wpisywały się w stereotypy artystek swoich czasów, a ich droga była pełna napięć i zawiłości rodzinnych. Zamożna, mieszczańska rodzina, z której się wywodziły, nie do końca rozumiała ich pasję i aspiracje. Ojciec, uczestnik kampanii wrześniowej, odszedł z kraju, pozostawiając matkę w trudnej sytuacji, a ta – zderzając się z codziennością – nie zawsze potrafiła odnaleźć się w roli opiekunki pełnej ciepła i wsparcia. To właśnie na gruncie tych rodzinnych doświadczeń siostry zaczęły kształtować swoją odrębność i niezależność, wyprowadzając się razem z domu w dniu swoich osiemnastych urodzin. W przestrzeniach warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, pod okiem profesorów Eugeniusza Eibischa i Wandy Gołkowskiej, odnajdywały swój język malarski i artystyczny, a także wzajemne porozumienie, które towarzyszyło im przez całe życie. Wspólna droga, od malarstwa przez ceramikę, po scenografię i ilustrację, nie była tylko zawodową współpracą, lecz raczej rodzajem twórczego dialogu, w którym siostrzane więzi splatały się z indywidualną ekspresją. Ich rysunki, ilustracje i projekty do spektakli telewizyjnych i kabaretów stanowiły swoisty komentarz do świata, w którym kobiecość nie była jednowymiarowa, lecz pełna sprzeczności, napięć i ukrytych historii. W 1979 Alicja Wahl zrealizowała marzenie, które dla wielu osób w Polsce tamtych lat było nieosiągalne – założyła prywatną galerię sztuki. Willa na Żoliborzu, zaprojektowana tak, by łączyć funkcję domu, pracowni i przestrzeni wystawienniczej, stała się miejscem wyjątkowym. Było to drugie takie miejsce w Polsce, gdzie w czasach dominacji państwowej DESY można było doświadczyć innej, mniej oficjalnej i bardziej intymnej formy kontaktu ze sztuką. Galeria prowadzona przez obie siostry szybko zyskała reputację nie tylko przestrzeni wystawienniczej, lecz również intelektualnego i społecznego centrum, w którym spotykały się środowiska artystyczne, literackie i teatralne Warszawy. Przez jej progi przewijali się najważniejsi artyści tamtej epoki: Jan Lebenstein, Zdzisław Beksiński, Franciszek Starowieyski, Teresa Pągowska i wielu innych. Równocześnie Galeria Wahl była miejscem, gdzie można było zetknąć się z twórczością, która nie zawsze odpowiadała oficjalnym kryteriom, organizując retrospektywy takich postaci jak Witkacy czy Bruno Schulz – artystów, których dzieła często pozostawały poza głównym nurtem. Choć ich działalność była zanurzona w kontekście środowiska warszawskiego, siostry Wahl tworzyły przestrzeń wyraźnie swoją, w której ich artystyczna tożsamość łączyła się z odważnym podkreślaniem własnej, kobiecej perspektywy. Alicja i Bożena również wspólnie tworzyły scenografię, splatając swoje wizje w jedno dzieło – razem tworzyły dialog, który był zarazem bliski, intymny i pełen napięć – siostrzany, lecz niepozbawiony złożoności relacji, jakie towarzyszą osobom, które dzielą nie tylko życie, lecz i sztukę. W ich pracach wybrzmiewały echa kobiecej siły, ale też wrażliwości i niepokoju. Wizje Bożeny, pełne mrocznych, czasem demonicznych postaci, kontrastowały z bardziej refleksyjnym, światłocieniowym malarstwem Alicji. Wspólne wystawy i liczne przedsięwzięcia artystyczne były manifestacją ich obecności i aktywności w polskiej sztuce, świadectwem, że kobiety mogą kreować i wyznaczać nowe przestrzenie, nie tylko na płótnach i kartach papieru, ale również w życiu kulturalnym i społecznym. Historia sióstr Wahl i ich galerii to opowieść o twórczej niezależności, o poszukiwaniu i ustanawianiu własnej przestrzeni w czasach, gdy państwowa kontrola nad kulturą była wszechobecna. To także świadectwo, że kobiety, nawet jeśli nie zawsze na pierwszych stronach historii sztuki, miały i mają kluczową rolę w kształtowaniu życia artystycznego, tworząc miejsca spotkań, wymiany idei i wzajemnej inspiracji. Ich działalność, pozostająca na pograniczu sztuki i codzienności łączyła nie tylko dzieła i artystów, lecz także ludzi, którzy szukali w niej swobodnej i autentycznej przestrzeni. W tym sensie galeria sióstr Wahl była czymś więcej niż tylko miejscem wystaw – była żywym organizmem, który na nowo definiował relacje między artystą a odbiorcą, między twórczością a życiem, między kobietą a światem, którego była częścią. Warto więc patrzeć na ich losy i dokonania nie przez pryzmat wielkich narracji, lecz jako na fragment codziennej, trudnej i zarazem niezwykle bogatej historii kobiet, które wprowadzały swoje głosy do polskiej sztuki oraz kultury i pozostawiły po sobie ślady, które nie przeminęły z czasem. Alicja odeszła cztery lata temu, a Bożena w tym roku. Ich ostatnią wolą był wspólny pogrzeb, który odbędzie się na Wojskowych Powązkach 13 października 2025 roku, dzień po ich 93. urodzinach, o godzinie 14:00 – tak jakby chciały zamknąć swoją wspólną opowieść w jednym, ostatnim geście siostrzeństwa.