Dla prezentowanej „Baletnicy” oczywistym kontekstem są kanoniczne z perspektywy lat 20. XX wieku wizerunki tancerek Edgara Degasa. Jego subtelne, wrażeniowe, niekiedy nieco dekadenckie obrazy z paryskiej opery mają jednak zupełnie innych charakter od prac Biegasa. W portretach sferyczny Biegas najczęściej wyobraża alegoryczne, pogrążone w ruchu postaci kobiece i obdarza je symbolicznym, hermetycznym sensem. Na początku XX wieku taniec stał się jedną z najnowocześniejszych sztuk, na której polu działały reformatorki tańca, takie jak Loie Fuller i Isadora Duncan. Tancerki te zerwały z klasycznymi kanonami baletu, dążąc do większej swobody ruchu i naturalnej ekspresji ciała. Czerpiąc inspirację z natury, filozofii i antycznych wzorców, stworzyły podstawy tańca nowoczesnego, w którym priorytetem stały się emocje, intuicyjność gestu oraz organiczny związek ruchu z muzyką. Właśnie tego rodzaju ekspresja zdaje się przeświecać z „Baletnicy” Biegasa. W centrum obrazu jawi się postać kobiety pogrążonej w transie tańca, ukazanej od pasa w górę, wkomponowanej w pulsujący układ barwnych okręgów i półkolistych linii. Jej ciało, wygięte w sposób niemal nierealny, eksponuje smukłą szyję i napiętą sylwetkę. Głowa, przechylona ku ramieniu, zdaje się spoczywać na uniesionym barku, a ręka, zmysłowo wygięta, subtelnie odsłania fragment ciała. Magnetyzujące spojrzenie i ledwie dostrzegalny uśmiech budzą wrażenie nieuchwytnej tajemnicy, zaś dłonie, ułożone w wyrafinowanych gestach inspirowanych mudrami hinduskimi, wprowadzają element duchowej symboliki. Tło, stworzone techniką pointylistyczną, pulsuje energią i połyskuje dzięki nałożeniu niezliczonych, misternie naniesionych kropek barwy. W dolnej partii płótna delikatne rozjaśnienie sugeruje zwiewność sukni baletnicy, której ruch nadaje obrazowi dodatkowej dynamiki. Kolorem dominującym jest nasycona czerwień – kontrastująca z chłodnymi tonami reszty kompozycji, sprawiająca, że całość zdaje się tętnić życiem, emanując siłą namiętności i wewnętrznego żaru. „Baletnica” to portret przedstawiający enigmatyczną tancerkę o hipnotyzującym, niemal demonicznym uśmiechu – budzącym skojarzenia ze słynną „Giocondą” Leonarda da Vinci. Równie tajemnicza jest konstrukcja technologiczna tego dzieła. Powstała w ramach projektu badawczego nad dziełem dokumentacja – przede wszystkim fotografie uzyskane dzięki fluorescencyjnej metodzie rentgenowskiej oraz intrygujące, wykonane skanerem XRF mapy rozkładu baru, miedzi, rtęci i ołowiu – umacniają wizerunek dzieła, które skrywa w sobie aurę tajemniczości i mistycyzmu, ale i uchylają rąbka sekretów skrywanych pod powierzchnią widzialnej warstwy malarskiej. Przede wszystkim wnikliwe oględziny fotografii rentgenowskiej ujawniają liczne zagadki, jakby celowo zaszyfrowane przez artystę w „Baletnicy”. W głębszej warstwie malarskiej, ukrytej pod sferycznym wizerunkiem kobiety, wyłania się niezwykłe odkrycie – autoportret Biegasa, powstały około 1910 roku. W górnej połowie płótna widoczna jest twarz z charakterystycznym wąsem Biegasa. Jeszcze niżej, w kolejnej warstwie, skrywa się sylwetka antropomorficznego pałacu, przypuszczalnie powstałego na początku XX wieku, a po prawej stronie obrazu – zagadkowy pochód dwóch postaci w białych szatach. Całość spowija atmosfera tajemnicy, której rozwiązania należałoby poszukiwać w fascynacji artysty spirytualizmem i mistyką. Niezaprzeczalnie, obraz ten miał dla Biegasa wyjątkową wartość – pozostał w jego prywatnym posiadaniu przez ponad pół wieku, aż do ostatnich dni jego życia.