Alfons Mazurkiewicz był artystą, którego życie i twórczość splotły się w jedną, nierozerwalną opowieść o poszukiwaniu formy zdolnej pomieścić zarówno świat materii, jak i ducha. W pamięci przyjaciół i uczniów pozostał nie tylko jako wybitny malarz i wizjoner, ale także jako człowiek ciepły, nadwrażliwy i obdarzony poczuciem humoru, „Moniek” – wujek, sąsiad, mistrz. Jego śmierć, nagła i niespodziewana, przerwała w połowie zdania proces twórczy, który nieustannie pulsował świeżością. Urodzony w Düsseldorfie, zanurzony od początku w atmosferze Zachodu, Mazurkiewicz przywiózł do powojennego Wrocławia doświadczenie „obywatela świata”. Choć związał się z tym miastem na stałe, jego sztuka zawsze wyrastała ponad lokalny kontekst. W latach 50. objawił się jako indywidualność – laureat warszawskiego „Arsenału”, współtwórca awangardowej Grupy X i jeden z filarów Szkoły Wrocławskiej. Początkowo malował w duchu abstrakcji geometrycznej, wkrótce jednak farba na jego płótnach zaczęła gęstnieć, pękać, żłobić się w bruzdy przypominające reliefy natury. Te „organiczne” powierzchnie, poddane działaniu światła, ożywały – drgały i poruszały się niczym pejzaże oglądane w ruchu. Mazurkiewicz nie ustawał w poszukiwaniach. Z jednej strony fascynowała go sensualność materii, z drugiej – pragnienie dotarcia do tego, co niewypowiadalne. Inspiracje duchowe, zwłaszcza myśl Teilharda de Chardin, prowadziły go ku sztuce konceptualnej. Jego późne prace – dyptyki, obiekty, działania z pogranicza malarstwa i rzeźby – miały charakter eksperymentów filozoficznych. W „Tabliczkach bio-medytacji” artysta wprowadzał do dzieła zapachy żywicy, miodu czy grzybów, aby przez zmysły otwierać dostęp do energii życia. Z kolei projekt „Biotopu optymalnego” na Sympozjum Wrocław ’70 proponował wprowadzenie biomorficznych form w przestrzeń zniszczonego miasta, jakby chciał, by sztuka przywracała światu jego żywotność. Te dualizmy – natura i duch, ciało i idea, powaga i żart – przenikały całą jego egzystencję. Uczniowie wspominają profesora, który zamiast zamykać się w pracowni, prowadził ich na spacery po mieście, pokazując ochrową ścianę kanału Odry, czy zachód słońca nad Osobowicami, jako lekcję koloru. W pracowni zaś pozwalał im swobodnie eksperymentować, realizując własny „Program Otwarty”, który miał być szkołą wolności i dialogu. Był dla młodych przewodnikiem, ale i towarzyszem zabawy – potrafił grać na pokrywkach jak na instrumentach perkusyjnych, przerywać biesiadę, by zanotować nagły pomysł, albo zbierać pieczarki na rynku pod „Lipą Polsko-Czeską”, ku zgrozie milicjanta. Choć krytyka długo miała trudność z opisaniem jego twórczości – raz zbyt awangardowej, raz zbyt anachronicznej – dziś coraz wyraźniej widać jej wagę. Mazurkiewicz sformułował własną teorię duoplastycyzmu, próbę pogodzenia w sztuce wartości opozycyjnych, a jego dzieło, wciąż niedoceniane w wymiarze ogólnopolskim, pozostaje jednym z fundamentów powojennej awangardy wrocławskiej. Inspirował całe pokolenia – od neoawangardowych performerów, przez malarzy, po filmowców, którzy nauczyli się od niego patrzeć na rzeczywistość krytycznie i twórczo. 20 października 1975 Alfons Mazurkiewicz zmarł nagle, prowadząc zajęcia ze studentami. Miał zaledwie pięćdziesiąt trzy lata. W pamięci bliskich pozostał obraz człowieka o pięknych, ciepłych oczach, dowcipnego, serdecznego, a zarazem przenikliwego. W jego własnych słowach, zapisanych w tekście „Duo-plastycyzm” 1958 / ”Koncepercepcja” 1974, brzmi motto całego życia i sztuki: „Ja i moja sztuka to sztuka”.