WLASTIMIL HOFMAN W KRĘGU „ŚWIĘTEJ WIOSNY” „Maluje ludzi z żądzami faunów, bujne, śmiejące się i tęgie dziewki, silnych, barczystych opalonych chłopców, słowem pyszną zmysłową barwę ziemską. Hofman w swych obrazach jest więcej uczuciowym od malowniczo-surowego genialnego Malczewskiego, rozmaitymi sposobami wyraża mistycyzm, walkę materii z duchem, ziemi z niebem. Jeżeli Malczewski widzi przebogatą pełnię swych zmysłów, to Hofman przygląda się ludziom nie tylko powierzchownie, ale przenika swym wzrokiem ich wnętrza”. Jiří Karasek, Wlastimil Hofman, „Maski”, 1918, nr 3 W konwencji sielankowo-baśniowej artysta tworzył wiele wersji scen zatytułowanych „Wiosna”, motyw szczególnie sprzyjający takiej oprawie. Doczekał się on w twórczości artysty różnorodnych redakcji. Motyw wiosny był zresztą jednym z popularniejszych tematów w malarstwie około 1900 roku. Pobudzał wyobraźnię większości modernistycznych artystów, zarówno polskich, jak zagranicznych. Nieznajdujący wyraźnego i jednoznacznego początku temat, związany z irracjonalnymi rytuałami pogańskimi, był obecny w wielu dziełach przełomu wieku, powstałych na przełomie XIX i XX stulecia. Jak pisał Wiesław Juszczak, zaznaczał się wszędzie tam, gdzie zarysowywały się ekspresjonistyczne tendencje. Z tym motywem można wiązać dzieła takie jak „Taniec” Henri Matisse’a, „Święto wiosny” Igora Strawińskiego czy „W cieniu zakwitających dziewcząt”, będącego jednym z tomów cyklu powieści „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta. Wśród artystów polskich motyw wiosny obok Malczewskiego najchętniej eksplorował Wojciech Weiss. U Weissa objawia się to w takich obrazach jak „Wiosna”, „Młodość”, „Taniec”. Dzieła zespala pewna „mityczna rekonstrukcja ‘początku’, próba ukazania człowieka w jego naturalnym stanie (…) poza cywilizacją, poza historią nawet”. Wzorce są z jednej strony antyczne, ale też pierwotne, plemienne, pochodzą z rytuałów związanych z kultem ziemi i płodności. Jest to wyobrażenie budzenia się do życia, wyzwalania pierwotnych popędów, w sposób tajemniczy i misteryjny. Pogodny temat wiosny nabierał często dramatycznego wyrazu, w którym radosne upojenie było łączone z mrocznymi rytuałami, jak w libretcie do baletu Strawińskiego, w którym wybranka jest składana w ofierze na cześć rozkwitającego życia. Motyw ten odwoływał się do elementarnych kwestii egzystencjalnych. W malarstwie europejskim wątki, które w podobnym klimacie przepracowują antyczne i ludowe podania i obyczaje, odnajdujemy w malarstwie Puvisa de Chavannes’a, Arnolda Böcklina, Paula Gauguina, Maurice’a Denisa, Franza von Stucka. Rzecz jasna wiosna pojawia się także, już pod bardziej realistyczną postacią, w samodzielnych pejzażach u Józefa Chełmońskiego czy chociażby Ferdynanda Ruszczyca, będących odzwierciedleniem nastroju i odczuć ich twórców, jednakże nieniosących ze sobą skomplikowanych treści alegorycznych. Niejednokrotnie trudno jednoznacznie orzec, czym inspirował się Hofman przy tworzeniu swoich obrazów – mitologią, słowiańskimi legendami czy też podaniami. Wydaje się, że na jego obrazach można odnaleźć je wszystkie. W katalogu aukcyjnym została zaprezentowana taka właśnie enigmatyczna i pełna tajemniczości scena. Kompozycja zatytułowana „Wiosna” znakomicie wpisuje się w nastrój epoki przełomu XIX i XX stulecia, pod którego wpływem Hofman pozostawał przez długi czas. Artysta na tle rozległego pejzażu przedstawił dwie nagie kobiety. Postaci te, niczym antyczne nimfy czy słowiańskie rusałki, wieszczą metaforyczne nadejście wiosny. Przyroda wokół nich powoli budzi się do życia. Stojącą modelkę z łodygami kwiatów w obu dłoniach można uznać za personifikację wiosny. Łączy ona w obrazie świat realny i przestrzeń metafizyczną. „Sztuka Hofmana przez swoją jasną, pogodną szczerość i świeżość ma w sobie coś ze sztuki wczesnego Odrodzenia włoskiego. Tę samą szczerość i świeżość spotykamy u Boticella, Filipa Lippi, u Francii, Costy, Tury”. F. Klein, Wlastimil Hofman. Sylwetka Artysty, „Czas” 1928, nr 240, s. 2